Sas catacumbas de Santu Antiogu

In s'imaginàriu colletivu, sos primos sèculos de su cristianèsimu resurtant s'ispissu connètidos cun unu logu ispetzìficu: sas catacumbas. A longu s'est crèidu chi tales ispàtzios suterràneos esserent istados seberados dae sos primos cristianos pro pòdere acumprire in segretu sas riuniones in su cursu de sas cales teniant logu sas funtziones religiosas, isperende in tale modu de isfugire a sos perìgulos de sas persecutziones romanas.

In realidade, sas chircas sientìficas ant dimustradu chi sas cosas istaiant in manera diversa. Su tèrmine "catacumba" de orìgine grega - assentadu dae sos tèrmines "katà": "in giosso", "suta", e "kùmbes": "tuvu", "profundidade", o "kýmbos": "retzessu" - designat difatis àreas funeràrias ipogeiche belle ampras a segunda de su nùmeru de interrados in issas cuntentos in cales sas ùnicas funtziones religiosas chi deviant bos àere logu fiant sos ritos fùnebres connètidos a sas depositziones de sos defuntos.

In Sardigna sunt nòdidas sas catacumbas de Santu Antiogu, su cale nùcleu printzipale s'agatat localizadu suta de sa catedrale dedicada a su santu.

Caraterìstica peculiare de sas catacumbas sulcitane est s'orìgine issoro. Issas difatis naschent partinde dae s'III sec. d.C. de sa trasformatzione de un'ala de sas necròpolis ipogeiche pùnicas, in manera oportuna torradas a adatare a sos noos bisòngios presos a sos diferentes rituales funeràrios cristianos. In issa agatat collocatzione fintzas su sarcòfagu in cale, segundu sa traditzione, diat èssere istadu depostu su corpus de su santu in su 127.

Sa bìsita de sas catacumbas cunsentit de nde collire, a traessu de s'isvilupu planimètricu, s'istòria, in manera istrinta connètida cun su progressivu acreschimentu de sa comunidade cristiana sulcitana. De notèvole interessu est sa pertzetzione de s'isvilupu non regulare de sas catacumbas, frutu de ampliamentos generados dae sos bisòngios de adatamentu de s'àrea funerària a sas semper prus numerosas depositziones de defuntos cristianos.

Sa casta de sos interros vàriat de sos loculi fossados in sos muros, a sos arcosoli (tumbas semper fossadas in sos muros iscumpassados però de un'arcu, a bortas decoradu cun pintados de sugetu cristianu), fossas pone·los su pamentu e cassones a casteddu.

Aparint ancora chi si podent intèndere in medas casos sas istruturas ipogeiche pùnicas, de cales ant tràidu orìgine sos interros cristianos.

In su cursu de sos sèculos non sunt mancados fintzas mudas e dannos generados dae tentativos de atzapare fantomàticos e immaginifici "tesoros".

Aggiornamento

22/9/2023 - 10:52