Seguici su
Cerca Cerca nel sito

Aragonesu e ispagnolu

Aragonesu e ispagnolu

Aragonesu e ispagnolu

Edade aragonesa

In su 1323 su piseddu Alfonsu de Aragona isbarcat in Sardigna pro contivigiare s'atu de afeamentu chertu dae paba Bonifàtziu VIII in praghere de Giacu II de Aragona, cun sa creatzione in su 1297 de su "Regnum Sardiniae et Corsicae" e sa cuntzessione sua a su soberanu aragonesu.
Da prima sa tzitade de Villa de Crèsia (Igrèsias), posca in su 1326 su Casteddu de Casteddu benint conchistados a iscàpitu de sos Pisani.

Unu nùcleu de resistèntzia a sa conchista de s'ìsula est costituidu dae sos sennores pisanu-genovesos de sas famìlias Doria e Malaspina e de su giuigadu de Arborea, cun su cale s'Aragona arruolat una longa gherra, de sa cale essit vitoriosa petzi in su 1410.

De custu momentu in posca at a èssere sa penìsula ibèrica a costituire su printzipale puntu de riferimentu pro s'ìsula, in particulare sa Catalugna, siat in su puntu de bista polìticu amministrativu (benint difatis importadas in Sardigna sas printzipales istitutziones catalanas), siat in cuddu culturale. Ma unu trincu netu cun sa cultura italiana acontesset petzi a Casteddu, mentras in su giuigadu arborense e in su restu de s'ìsula su cambiamentu est prus graduale.

In su 1479 su soberanu Ferrante II (1479-1516) promulgat una sèrie de reformas istitutzionales furriadas a trasformare sa Corona de Ispagna in unu grandu istadu europeu. In su disinnu suo de omogeneizzazione culturale torrat fintzas sa promotzione de noas fàbricas chi deviant testimoniare sa noa unidade natzionale a traessu de sa monumentalidade e sa richesa esornativa. Si cunfigurat gasi unu gustu artìsticu, naradu de sos Re catòlicos, in su cale si fundent stilemi gòticos, mudéjar e de su Rinaschimentu.

In Sardigna non si tenet nointames unu cumprou lestru de sa noa polìtica artìsticu-culturale: su gòticu in sa sua accezione isolana contina a su mancu finas a su sèculu XVII a caraterizare sas architeturas siat religiosas chi tziviles, coesistendo, de sa fine de su Chimbighentos, cun sa noa ideologia de su Rinaschimentu importada dae sa Cumpangia de Gesùs (in s'ìsula de su 1559) e de sos ingenieris militares e in lìnia cun sas diretivas artìsticas de Tilipu II (1556-1598). Cun s'erederi de Càralu V s'acumprit difatis definitivamente su protzessu de ispanizatzione de s'ìsula: subra de su pranu artìsticu s'avèrguat una sìntesi formale - cun s'istile naradu plateresco - intre sos limbàgios gòticu e classicistico, chi at a caraterizare s'architetura locale finas a sa fine de su Seschentos.



Approfondimenti

Visualizza Tutti Visualizza Tutti

Aragonese e spagnolo

(1326-1718)ARGOMENTIArchitetturaArteLetteratura

Leggi tutto Leggi tutto (1326-1718)ARGOMENTIArchitetturaArteLetteratura

Commenti

Scrivi un commento

Invia