Catalanos e Aragonesos in Sardigna

Torre della Pegna e Punta Cristallo. Foto di Renato Brotzu, da Sardegna DL

Su domìniu catalanu-aragonesu at cunditzionadu s'assetu sotziopolìticu ma fintzas sas caraterìsticas culturales de s'arte in Sardigna, determinende s'insistèntzia de s'architetura gòticu-catalana e de su polìticu ispànicu de màdrighe tardogòtica finas a su Seschentos inoltradu. Sa forma - a retablo - s'istruturat in una cumplessa pala de altare, chi unit elementos architetònicos, iscultòreos e pitòricos.
In su cursu de su Treghentos s'atzapant noas de archìviu relativas a pintores catalanos ativos in Sardigna e a retabli pintados pro s'ìsula, ma peruna òpera est subravìvida.
Sos prus antigos retabli lòmpidos finas a nois fiant bènnidos pintados in sos primos deghènnios de su Batorghentos in sas butegas ibèricas e esportados in Sardigna. Si tratat de su Retablo de s'Annuntziatzione, atribuidu a su pintore catalanu Joan Mates, unu de sos protagonistas de sa pintura gòtica internatzionale a Bartzellona, e de su Retablo de San Martino, atribuidu a un'anònimu pintore ibèricu.
Su connubio intre sa cultura artìstica italo-ibèrica e sa cultura artìstica fiaminga est su fertile substrato subra de cale si fiat isvilupadu a pustis de su 1450 una cultura artìstica sarda. Intre su 1455 e su 1456 benit pintadu a Casteddu su Retablo de San Bernardino, de duos pintores catalanos: Rafael Tomás e Joan Figuera.
Sa faina de custos e unos àteros pintores aende·si formados in Catalugna e ativos in Sardigna aiat dadu orìgine a una bera e iscola pròpia pitòrica isolana: s'iscola de Stampace, egemone in su cursu de su Chimbighentos.
Medas retabli giai in sa crèsia cagliaritana de San Francesco de Stampace, distrùida, s'agatant oe in sa Pinacoteca Natzionale de Casteddu, segunda petzi a su Museu de Arte de Catalunya pro cantidade e calidade de sos polìticos tardogòticos catalanos chi bi sunt custoidos.

Aggiornamento

17/7/2025 - 12:45