Carnevale de Fonne

Su carrasegare de Fonne est caraterizadu dae sas antigas caratzas de s'Urthu e sos Buttudos definidas fintzas caratzas feas (mascheras bruttas), chi rapresentant su chertu fitianu de s'òmine contra sos elementos de sa natura.
Cumintzat su 16 ghennàrgiu in ocasione de sa festa de Sant'Antonio Abate. Un'ora in antis de sa missa, durante su vespro (subra de pispiru), s'alluet unu grandu fogu. A pustis de sa funtzione religiosa, su preìderu acumpàngiat s'istàtua de Sant'Antonio in professone acumprende tres giros a inghìriu a su fogu e beneighende sa foghera. A pustis de sa tzerimònia intrant a iscena sas caratzas traditzionales, s'Urthu e sos Buttudos. S'Urhtu chertu totora intentende de si liberare de sas cadenas, agredende òmines e cosas chi adobiat subra de su caminu suo, arrampicandosi in totue, subra de sos àrbores e in sos curridores, aizzato a avventarsi subra de sa gente mentras sos Buttudos intentant de lu domare.
In sa professone cumparent fintzas Sas Mascaras Limpias (sas caratzas elegantes) de su totu cobertas. Non faeddant pro no èssere reconnotas e pro non rivelare su sessu, sunt acumpangiadas dae su garante de sas caratzas (subra de portadore). A s'ispissu sunt acumpangiadas dae sos sonadores de organetto e invadent sas bias de su paisu a su ritmu de sos ballos e càntigos traditzionales, esecutende in particulare sa dantza fonnesa.
S'ùrtima die de carrasegare (martis de coa) intrat a iscena subra de Ceomo, pupazzo antropomorfu sèidu subra de una cadira e giutu a bratzos, giutu in sas bias de su paisu de unu corteu de caratzas chi cantant versos in rima riende pessonàgios e faeddende in suspu a avenimentos locales. Su Ceomo subit unu protzessu in pratza e, a su tèrmine, est postu a su rogo mentras sos òmines travestiti de don intonano unu lamentu fùnebre (subra de teu), acumpangiadu dae càntigos traditzionales sardos (battorinas e muttos) in s'augùriu chi su rogo incenerisca fintzas totu sos malos chi afigint sa populatzione.

Sas caratzas
S'Urthu: rapresentat s'animale, bestidu cun peddes de mascru o caprone de colore biancu o nieddu, ghenna unu grussu campanaccio ligadu a su tzugru, lu borto annerita de s'ortigu carbonizzato (s'inthiveddu), est tentu a su guinzaglio cun una rumorosa cadena dae ferru.
Sos Buttudos: bestint unu capotu de orbace subra bestires de velluto, botas e gambali de còrgiu, subra de sos coddos giughent sos campanacci ("sonaggias").
Sas Mascaras Limpias: rapresentant s'elegàntzia e sa bellesa, sunt impersonadas dae òmines e de fèminas. Bestint partes de su costùmene traditzionale fonnesu feminile: sa gunnedda (subra de vardellinu), sa camisa bianca (subra de brathallu), una giacheta de pannu o broccato (subra de cippone), giughent a cabu unu capeddu dae pàgia o de cartone cobertu cun tiàgias ricamadas e ornadas dae nastros bàrios (sos vroccos) e unu belu subra de sa cara (ischit facciola).
Su Ceomo: pupazzo antropomorfu cun caratza, sabatas e guantes, imbottito dae pàgia e de stracci.

Istòria
Sas noas prus antigas subra de su carrasegare de Fonne torrant a artziare a sa fine de su 1800, gràtzias a sa descritzione de sa professone, de sos grupos de caratzas, de su protzessu deretu dae susu Ceomo e de sa morte sua subra de su rogo. Su Ceomo rapresentat su carrasegare, a issu sunt atribuidas sas curpas de sos malos umanos purificados a traessu de su fogu . Su pessonàgiu simbòlicu de s'Urthu rapresentat, pro unos cantos istudiosos, sa personificatzione de s'orcu, su deus de sos mortos e de sas tenebre de sas religiones precristianas. Sas caratzas de s'Urthu e sos Buttudos, caratzas tristas e bestiales, fiant istadas vietadas dae sa Crèsia pro s'afinidade figurativa issoro cun figuras demonìacas.

Aggiornamento

6/2/2024 - 16:51