Bronzetti

Sa bogadura e sa traballadura de metallos fiant pràticas giai nòdidas in sa pretzedente Edade de su Rame, ma est in s'Edade de su Brunzu, etotu cun su s'afirmare de sa tziviltade nuràgica, chi sa metallurgia s'afirmat comente a autèntica risursa econòmica e culturale.
Sos metallos bogados e traballados in Sardigna fiant su ràmene e su prumu. Siat su ràmene siat su prumu fiant carrados e cummertzializados in lingotos.
Sa semper prus rafinada capatzidade de traballare su ràmene in lega cun s'istagnu (est custa lega, apuntu, chi mutimus ''brunzu'') isvilupada in edade nuràgica aiat cunsentidu de sa produtzione de una notèvole variedade de manufatos metàllicos: ispadas, pugnales, asce, spilloni, fibule, aneddos, bratzales, pettini, rasoi, marteddos, modde de iscagiadore, palette de carbone, etc.
Ateretantu importante era però fintzas sa produtzione de àteros manufatos in brunzu: sos gai narados ''bronzetti'', chi rapresentant sa forma de arte prus nòdida intre sas prodùidas dae sa cultura nuràgica.
Si tratat de piticas istàtuas in brunzu (sos esemplares nòdidos lompent dimensionalmente a un'artària màssima de 35-40 cm) otentas cun sa tècnica narada ''a chera persa''.
Tale tècnica previdiat, in una prima fase, sa realizatzione in chera de su modellu de ogetu chi si cheriat realizare in metallu; in una segunda fase si rivestiat s'ogetu in chera cun arghidda refratària; in sa fase finale si versaiat su brunzu fùndidu in càmbiu de sa chera.
Custas statuine, creadas (si retenet) cun funtzione de ex votu, rafigurant una gama manna a beru de pessonàgios: arcieri, opliti, pugilatori, lottatori, vàrias figuras feminiles, vàrios tipos de animales, numerosos ogetos ligados a sa vida fitiana, modellini de nuraghe, navieddos e àteru ancora.
Si tratat pro nois de una pretziosa fonte iconogràfica, capatza de nche torrare un'ispacadu eficatze e ammajadore meda de su mundu nuràgicu.
Si, comente a s'est naradu, non paret bos èssere duritu intre sos istudiosos subra de s'atributzione de sa giai tzitada funtzione de ex votu a custa categoria de ogetos, non de su totu crara aparit sa cronologia issoro (bantzigadita, a segunda de sas opiniones, intre sa fine de su Brunzu finale e sa prena Edade de su Ferro).

Aggiornamento

11/7/2025 - 10:46