Sa basìlica, in s'abitadu de Casteddu, prospetta subra de una grandu pratza. S'àrea subra de cale pesat, a sos pees de sa punta de Bonaria, currispondet a sa prus antiga necròpoli cristiana atestada in su cabulogu.
Si tratat de unu de sos prus antigos logos de cultu de sa Sardigna. S'atuale basìlica est su resurtadu de unu longu protzessu de trasformatzione de s'edifìtziu: in un'àrea a apentu funeràriu finas dae s'edade pùnica, torrada a impreare cun sas matessi finalidades in època romana, s'impiantò sa tumba de su màrtire chi aiat dadu su bia a s'impreu de su giassu comente a campusantu cristianu.
Sa basìlica fiat istada pesada in su logu de interru de su màrtire Saturnino, trucidato a solos 19 annos, su 23 santandria de su 304, comente a tramandat sa sua "Passio", e, segundu sa traditzione, interradu suta de s'àbside. Oe sa tzitade de Casteddu vènerat e festat Saturnu comente a patronu.
Sa prus antiga noa subra de sa basìlica si ricavat de una fonte istòrica de su sèculu VI: in sa biografia de San Fulgenzio de Ruspas si narat chi Fulgenzio, devende colare unu perìodu de esìliu in Sardigna, a s'arribu suo aiat agatadu un'edifìtziu de cultu giai chi esistit dedicadu a su màrtire Saturnino acanta su cale aiat fatu fraigare unu monastèriu.
Prus chi cun sa grandiosa crèsia cruciforme cupolata, sa "basìlica" preesistente s'arribu de Fulgenzio paret si dèvere identificare in s'àula de cultu mononavata, su cale tratzadu fiat istadu aporridu a sa lughe in sos primos annos otanta de su sèculu passadu, in su cursu de sos iscavos dirìgidos dae Letizia Pani Ermini.
In su 1089 sa basìlica fiat istada donada dae su giùighe Costantinu a sos mòngios Vittorini de Marsìllia, chi sa riconsacrarono petzi a pustis de trinta annos, in su 1119, fortzis ca, pro como de sa lassa s'istrutura fiat bisongiosa de restàuros, mentras aiant pòdidu istare deretu su monastèriu.
In su 1327, cun s'arribu de sos Aragonesos, su monastèriu, abbandonadu dae sos Vittorini, fiat istadu in parte smantellato pro otènnere materiale de fràigu de s'impreare in sos possedimentos de Berengario Carroz. A pustis de unu perìodu in cale s'àrea fiat istada cuntierrada intre Vittorini e s'òrdine de San Giorgio de Alfama, s'àrea fiat istada achirida, in su 1444, de s'artzipìscamu de Casteddu, chi giai dae meda nde cobraiat sas rèndidas. In sa segunda metade de su sèculu XV, sa basìlica aiat subidu de sos restàuros e sa situatzione istruturale aiat abarradu tale a su mancu finas a su sèculu XVII.

Istòria de sos iscavos
Sas primas iscumbatas sistemàticas torrant a artziare a sa fine de s'Otighentos, pro voluntade de sa Soprintendenza a sos Monumentos e de sa Soprintendenza Archeològica. In sos Anni Noranta sunt torrados a leare sos iscavos in s'àrea de sa Piazza San Cosimo, chi ant aporridu a sa lughe numerosas interros chi torrant a artziare a su primu perìodu de su cristianèsimu e a fase bizantina. Numerosas sas iscritziones atzapadas, belle totus in latinu e cun unu formulàriu cristianu in manera tìpica.

Bibliografia
L. Pani Ermini, "Chircas in su cumplessu de S. Saturnu a Casteddu", in Atos de sa Pontifìtzia Acadèmia Rumana de Archeologia. Torracontos, LV-LVI, 1982-84, pp. 111-128;
D. Mureddu-D. Salvi, "Sa basìlica de San Saturnino", in D. Mureddu-D. Sarvas- G. Stefani, Sancti Innumerabiles. Iscavos in sa Casteddu de su Seschentos: testimonias e verìficas, Aristanis, S'Alvure, 1988;
L. Pani Ermini, "Su cumplessu martiriale de San Saturnu", in Sa Civitas christiana. Urbanìstica de sas tzitades italianas intre tarda antighidade e altomedioevo. Aspetos de archeologia urbana. Àutos de su
Sos Seminàriu de istùdiu, Torinu, 1992, pp. 55-81;
M. Dadea, "Sa basìlica de San Saturnino", in Casteddu: itinerari urbanos intre archeologia e arte, Casteddu, 1999, pp. 39-41;
M. Dadea, "Sa necròpoli de San Saturnino", in Casteddu: itinerari urbanos intre archeologia e arte, Casteddu, 1999, pp. 44-45;
P.G. Spanu, Martyria Sardiniae. Sos santuàrios de sos màrtires sardos, collana "Mediterràneu tardoantico e medievale. Iscavos e chircas", Aristanis, S'Alvure, 2000, pp. 51-60;
D. Salvi, "Casteddu: San Saturnino, sas fases altomedievales", in A sas làcanas de s'Imperu. Istòria, arte e archeologia de sa Sardigna bizantina, a cura de P. Corrias-S. Casentino, Casteddu, M&T Sardigna, 2002, pp. 225-229;
D. Salvi, "Casteddu: s'àrea de su campusantu de San Saturnino", in Insulae Christi. Su Cristianèsimu primitivu in Sardigna, Còrsica e Baleares, a cura de P.G. Spanu, Aristanis, S'Alvure, 2002, pp. 215-223.
A. M. Colavitti - C. Tronchetti, Guida archeològica de Casteddu. Tàtari, C. Delfino, 2003 (Sardigna archeològica. Ghias e itinerari; 31), pp. 42-43.