Bunnànnaru, Necròpoli de Corona Moltana

Sa necròpoli est situada in s'affioramento pedrosu de Corona Moltana, a s'oru de un'altura, in su Logudoro, regione de sa Sardigna nord-otzidentale.
Su giassu est nòdidu in modu particulare pro àere dadu su nùmene a sa "cultura de Bunnànnaru", in manera larga difùndida in Sardigna e chi torrat a artziare a su Brunzu antigu (1800-1600 a.C.).
Cumprendet chimbe ipogeos a isvilupu planimètricu bicellulare e pagu articuladu.
Sa tumba I - sa prus connota e sa prima a èssere individuada - presentat unu cùrtziu passadissu cun padiglione a forma de trapètziu chi ponet - a traessu de unu portellu torradu a pesare chi ammustrat una risega pro sa lastra de serrada - in un'anticella retangulare (largh. m 3,90; lungh. m 2,70; alt. m 1,50) cun cobertura spiovente; a s'in subra de su portellu si notat unu dàbile motivu corniforme de istile retilìneu in rilievu.
Subra de su muru de fundu de s'anticella s'aberit s'intrada a sa tzella printzipale: su portellu, retangulare, est iscumpassadu dae unu motivu corniforme curvilineo cun bator càmbaras semitzircolares in s'ala superiora.
Sa tzella, coassiale e de minores dimensionas (largh. m 3,10; lungh. m 1,80; alt. m 0,50), presentat unu fundu irregulare; a sa base de sos muros sunt fossadas oto coppelle emisfèricas.
In sa tzella fiant depostos duos indivìduos cun un'asciugàriu de 18 vasos e un'anellino dae brunzu; fiat istadu, apuntu, custu, su primu cuntestu orgànicu de su Brunzu antigu atzapadu in s'ìsula.
De sa tumba II, in manera notèvole guastada, abarrat una tzella a fundu a forma de trapètziu creschida subra de su muru de fundu de unu piticu vanu a furru. No abarrat rastru de su muru frontale, ne de sos unos àteros ambientes chi deviant costituire s'ipogeu.
A sa tumba III s'atzedet a traessu de unu portellu - cun risega pro sa lastra de serrada e torradu a pesare subra de su pranu de calpestio - chi ponet in un'anticella ellissoidale. Su portellu est iscumpassadu dae unu dòpiu motivu corniforme retilìneu. S'anticella, a bòveda lada, presentat duas intradas chi ponent in sa tzella sutzessiva a fundu irregulare e cun bòveda spiovente.
Sa tumba IV, fintzas issa in manera grave iscalabrada, presentat una tzella a fundu retangulare, mancante de su muru frontale. In su muru de fundu s'aberit s'atzessu a unu piticu vanu ellissoidale. Vàrias coppelle emisfèricas sunt fossadas subra de su pamentu e subra de sos muros.
Sa tumba V presentat un'intrada a pozzetto chi ponet in una tzella de forma irregulare, cun duas nitzas subra de sos muros laterales; sa bòveda est in furriada e sos muros sunt còncavas, mentras subra de su pamentu si notant coppelle emisfèricas de vàrias dimensiones. Subra de su muru de intrada, suta de su portellu de atzessu, s'aberit una pitica nitza.
Sa necròpoli fiat istadu in impreu de su Neolìticu finale a su Brunzu antigu (3200-1600 a.C.).

Istòria de sos iscavos
Sa necròpoli fiat istadu fossada in su 1889; unas àteras iscumbatas sunt istadas giutas in su 2000 de Giovanna Maria Meloni.

Bibliografia
F. Vivanet, "Bunnanaro. Sepulcros antigos atzapados in cussòrgia 'Corona Moltana'", in Noas de sos Iscavos, 1891, pp. 324-325;
G. Pinza, "Monumentos primitivos de sa Sardigna", in Monumentos Antichi de sos Lincei, XI, 1901, coll. 1-280, p. 84 ss., fig. 57;
A. Taramelli, "Fògiu 193 (Bonolva)", in Editzione Archeològica de sa Carta de Itàlia, Firenze, Istitutu Geogràficu Militare, 1940, p. 19, n. 22;
G. Lilliu, Sa tziviltade de sos Sardi de su Paleolìticu a s'Edade de sos Nuraghes, Torinu, Noa FIAS, 1988, p. 166 ss.; G. M. Meloni, "Chircas archeològicas in sas localidades de Corona Montana e Zarau", in Bunnànnaru e su patrimoniu culturale suo, Sassari, Segnavia, 2004, pp. 90-99.

Comente arribbare
Dae s'abitadu de Bunnànnaru si pigat su caminu asfaltadu chi colat subra de sa SS 131. Rugradu unu ponte, s'acumprida a dereta in unu caminu isterradu; la si cursat pro 2 km finas a cròmpere sas domus de janas fossadas, a dereta de su caminu, subra de sos muros pedrosos a s'internu de unu terrinu privadu.