Seguici su
Cerca Cerca nel sito

Tortuelie, Torre de San Gemiliano

Tortuelie, Torre de San Gemiliano

Tortuelie, Torre de San Gemiliano

In su sèculu XVII sa turre fiat mutida "de su Zaccurro". In su sèculu sutzessivu fiat istada fintzas mutida de su "Iacuri", de su "Saccuru", de su "Zacuro", o fintzas, in su sèculu XIX, de sa "Punta de su Sacurro" posca distorta in "Punta de su Sucursu". Su tìtulu de San Gemiliano, cumpartu petzi in su 1767, paris cun àteros apellativos, comente a San Milano, si ligat a sa serente cresiedda de su campu de San Gemiliano.
Sa turre, a 42 m slm, tenet unu corfu de ogru de 25 km. Compidaiat sa marina de Orrì e de Cea e fiat in cuntatu diretu cun sas turres de Barì, a S e cun sa turre, non prus chi esistit, de Bellavista, a N/E.
S'istrutura architetònica de sa turre aparit in manera piessigna slanciata. Sa forma est troncoconica, cun 12 m de artària pro solos 7 m de diàmetru; sa càmera interna, ue allogiaiat su distacamentu, est posta a unos 4 m de artària e est costituida dae unu piticu vanu bortadu a cùpula de belle 13 mq. A custu ambiente, naradu fintzas casamatta, s'atzedet a traessu de unu boccaporto; radialmente a s'intrada bi sunt duas troniere o feritoie. Pro atzèdere a sa pratza de armas, est a nàrrere a su terratzu superiore esternu, s'impreaiat un'iscala de linna chi colaiat tràmite un'abertura praticada in sa bia de sa casamatta; in sa terratza faghent a osservare, in su muru de spalamento, sas cannoniere e sos vanos de sas garitte. Sa turre fiat istada realizada cun rocas granìticas locales.
In comintzu non prevìdida in progetos de su Chimbighentos, sa turre torrat a artziare cun probabilidade a su primu bator de su sèculu XVII; est, difatis, registrada in sa "Carta subra de sa descripcion de s'Isla Y Reyno de Sardena", de Francesco Vico de su 1639.
Torra tzitada dae documentos de su 1720, cales sa relatzione de su de I cummissàrios de artillieria, fàbricas e fortificatziones, Cagnoli, su fortilizio aparit in bonu istadu, manchende·bos petzi una ghenna.
Sa turre, puru essende istada progetada cun funtziones de guàrdia, podiat fintzas èssere impreada pro sa defensa lèbia; de sa relatzione de su 1767 de su piemontesu Ripol, si documentat sa presèntzia de unu "alcaide" (capitanu de sa turre) e de duos sordados e de un'arsenale costituidu dae ses fusiles, duos spingarde e unu cannone.
In su 1798 su fortilizio fiat istadu in manera grave iscalabradu dae unu raju e, cun una forte ispesat, fiant istados aprontados de sos traballos de riparatzione subra de progetu de su capitanu ingenieri Marciot; àteras restruturatziones sunt atestadas in su 1798.
De una relatzione de su 1828 si ricavat chi sa turre versaiat in una situatzione gasi disastrosa chi su distacamentu fiat custrintu a allogiare in sa serente cresiedda de San Gemiliano; a pustis de custu seju, fiat istadu incarrigadu s'architetu Melis de esecutare unu progetu de restàuru, cumpletadu duos annos a pustis.
A pustis de sa supressione, in su 1842, de sa Reale Amministratzione de sas Torri, sa turre resurtat suta de s'amministratzione de su "Iudicado de Ollastre", comente a sas de Barì e de Larga Bista; petzi carchi annu a pustis, fiat istadu dismessa.

Istòria de sos istùdios
Sa turre est cumpresa in sas òperas printzipales subra de sas fortificatziones costeras in Sardigna.

Bibliografia
E. Pillosu, Sas turres costerinas in Sardigna, Casteddu, Tipografia Sa Cartotecnica, 1957;
F. Fois, Torri ispagnolas e fortes piemontesos in Sardigna, Casteddu, Sa Boghe Sarda, 1981;
G. Montaldo, Sas turres costeras in Sardigna, Tàtari, Carlo Delfino, Tàtari 1992;
F. Russo, Sa defensa costera de su Rennu de Sardigna de su XVI a su sèculu XIX, Roma, Istadu majore de s'Esèrtzitu, Ufìtziu istòricu, 1992;
G. Montaldo, "Fortes e Torri Costeras", in Sas Architeturas fortificadas de sa Sardigna tzentru-meridionale. Àutos de sa Die de Studio, Casteddu 16 santugaine 1999;
M. Rassu, Guida a sas turres e fortes costeris, Casteddu, Artigianarte, Casteddu 2000.

Comente arribbare
Tortuelie est chi si podet sighire tràmite sa SS 198 o s'orientale sarda, SS 125. Pro arribbare a sa turre bisòngiat superare sa tzitadina e sighire cara a su caminu (4 km belle), chi ghenna a Marina de San Gemiliano; de sa marina si sighit pro àteros 500 m e s'àrtziat subra de sa scogliera finas a sa turre.

Tipologia Contenuti: Architetura fortificada

Provincia: Nùgoro

Comune: Tortolì

Macro Area Territoriale: Tzentru Sardigna

CAP: 08048

Indirizzo: via San Gemiliano

Aggiornamento

27/11/2023 - 10:50

Dove si trova

Commenti

Scrivi un commento

Invia