Chida Santa in Ulìana

In Ulìana, galanu burgu a sos pees de su Monte Corrasi, sos ritos de sa Chida Santa sunt organizados dae sas confraternite de San Frantziscu, Santa Maria, Santa Croce.

Su Giòvia tenet logu sa tzelebratzione de sa Messa in Coena Dòminos in sa crèsia parrochiale de Santu Ignazio de Loyola, cun su ritu de sa lavanda de sos pees e s'Adoratzione Eucarìstica. Su mangianu de sa Chenàbura Santo si tenet su ritu de s'Incravamentu, sa crocefissione, sighidu in su merie de su de s'Iscravamentu e de sa professone de su Cristu Mortu. Su mangianu de su Sabato Santo, in sos oratores de sa crèsia de Santa Croce e de San Frantziscu de Paola, sunt ammaniados sos bultos de su Cristu risòrgidu e de s'Addolorata. Sa die de Pasqua duas distintas professones carrant sas istàtuas de Mama e Fìgiu. Su bultu de Cristu pigat sas mossas de sa crèsia de Santu Frantziscu de Paola e giughet in sa manu dereta un'opulento istendardu (pandela), contornato de filos dae oro, ricu de recramos, cugugiadu de butones dae oro, caraterìsticos de su bestire traditzionale olianese, cun sa calota inferiora in filigrana a die, mentras cudda superiora, de sa caraterìstica traballadura a piccos de marteddu, terminante cun unu longu castone in lamina dae oro continente pasta de turchesu. Tale vessillo est su sinnu gloriosu de sa Resurretzione. S'istàtua Madonna, ancora coberta dae unu belu de lutu, est giuta in sas bias de su paisu a sa disperada chirca de Gesùs.

Ambos duos sos bultos sunt carrados dae giòvanos chi bestint sos bestires traditzionales festivos, e su cromatismu squillante de sos issos giubbetti (gippones) de pannu ruju, guarnito cun unu nastru violaceo (ischit punta) e impreziosito de inserti de broccato, prelude a sa ditza de s'addòbiu imbeniente intre su Sarvadore e sa Mama. Subra de s'isfundu sos lughentes mucadores de conca feminiles (muncadores) ricamados a motivos floreali in filu de seda o canutiglia aorada. In s'àera su nuscu de ischit ramadura, sas erbas aromàticas e sos frores ispartos longu su percursu in sinnu de donu a Gesùs e Maria.

Sas duas istàtuas s'adobiant in cara a sa crèsia de Santa Maria, s'antiga crèsia parrochiale: est su momentu de su saludu intre sos duos bultos, a sos cales sunt fatos fàghere tres inchini de ritu (sos indrinucones). Custos ùrtimos, si esecutados cun perfeta sincronia, ant a èssere cunsiderados sinnu de bonu auspicio pro sa bundàntzia de su futuru regortu.
Su satzerdote dogat su belu iscuru a sa Madonna, chi in fines ammustrat sos colores de sa ditza in sas bestes e in sas prendas, comente a sa traditzionale collana costituida dae filos de coraddu e vagos dae oro (ischit gutturada), ex-votu donados dae sos fideles a sa Vèrgine. Sas duas istàtuas benint incensate e movent sos isparos a sarvas, in sinnu de ditza, aia esplòdidu de sos fusileris subra de terratzas e curridores, tzelebrende sa vitòria de sa Vita subra de sa morte, de su Bene subra de su malu. Sas campanas, peristantu, sonant a istèrrida.

Istòria de s'eventu
Sas tzelebratziones de sa Chida Santa in Sardigna traent s'orìgine issoro mescamente dae sos ritos traditzionales batidos in s'Ìsula de sa cultura ispagnola.
Sa religione ufitziale in custu cumplessu rituale si mescola a sas traditziones locales e a formas de devotzione populare. Si cunsìderent formas de pronòsticu ligadas a su bonu èsitu de s'annada agrària, comente a cuddas dipendentes de s'eventuale sincronizzazione de sos tres inchini rituales chi sunt fatos acumprire a sas istàtuas de su Risòrgidu e de sa Madonna in ocasione de s'Incontru.

Ammentamus, in prus, chi sas erbas aromàticas e frores ispartos longu su percursu de s'Incontru no ant a èssere eliminados, ma in manera religiosa cunservados pro s'accensione de sos fogos de San Giovanni Battista, su 24 làmpadas, ritu ancora vitale a Ulìana, agabbadu a onorare su Santu, ma, in su significadu suo prus remotu, a dar fortza a su sole durante su cursu discendente suo a pustis de su solstìtziu de istiu.

Aggiornamento

24/3/2024 - 20:08