Seguici su
Cerca Cerca nel sito

Terranoa, Villa rùstica S'Imbalconadu

Terranoa, Villa rùstica S'Imbalconadu

Terranoa, Villa rùstica S'Imbalconadu

S'àrea archeològica est situada subra de una pitica altura, subra de sa riba dereta de su riu Padrogianus, a pagos chilòmetros de su foghe, in sas bighinàntzias de sa costa gadduresa.
Su cumplessu, iscalabradu meda in s'ala setentrionale e orientale pro s'abertura de unu tratturo e pro su fàbricu de su caminu provintziale, interessat una superfìtzie de belle 1000 mq.
Si presentat comente a una grandu istrutura cuadrangulare (33 x 30 m de ladu), cun una bintina de ambientes organizados a fùrriu a una corte tzentrale in parte ocupada dae un'edifìtziu cuadradu (9 m de ladu).
Sas murature sunt costruidas cun blocos de granitu locale e contzas postos de trincu a discansos belle regulares ("opus africanum"); in unos cantos casos s'est cunservadu ala de s'artziadu in matones cruos.
Sas postas de su pamentu sunt realizadas cun sùtiles pìgios de cocciopesto e in unos cantos ambientes cun lastricados irregulares.
L'ambientas II e V ant torradu una sèrie de manufatos, intre sos cales unu torchio e de sas bartzas ("calcatoria") collegadas cun sa produtzione de su binu. De un'ambiente contiguo (VI) acudit unu nùmeru mannu meda de frammentos de ànforas de trasportu. S'ispàtziu rapresentat tzertamente su magasinu pro sa cunservatzione de sos produtos.
In unos àteros duos vanos comunicantes (I e IV), assetiados in s'ala meridionale de su cumplessu, sunt istados atzapados sos frammentos in basalto de una "meta", de unu "catillus" e de una "molat manuaria". Si podet duncas ipotizare chi in custos ambientes s'acumprirent sas fainas de trasformatzione de sos laores pro sa produtzione de su pane.
S'edifìtziu cuadradu tzentrale presentat a s'internu unos cantos ambientes de modestas dimensiones. Su piticu edifìtziu, dotadu de coghina autònoma cun furru in terracotta de su totu sìmile a sos "tabouna" ancora aia difùndidu in Tunisia, teniat unu pranu superiore; a s'in subra bi fiat cun probabilidade unu terratzu chi cunsentiat de compidare s'intreu cumplessu e ala de su territòriu in tundu.
S'istrutura de S'Imbalconadu fiat istadu costruida a sa fine de s'II sec. a.C.; s'abbandonu fiat istadu imbetzes determinadu dae una sèrie de eventos traumàticos (fogos, depredazioni) collocados intro sa fine de su primu bator de s'I sèculu a.C.
Sos istudiosos interpretant su cumplessu comente a una fatoria orientada a s'isfrutu de unu "fundus". S'edifìtziu tzentrale fiat istadu fortzis s'abitòriu de s'allogaderi de sa fatoria. Sos acatamentos atestant comente a in sa fatoria si praticarent, ultres a su coltivu de sos laores, diversas fainas collaterales cales s'allevamentu e sa cassa (ossos de berbeghes, suini e in pertzentuale minore bovinos). Sa produtzione vinaria fiat girada a s'autoconsumo, ma si podiant praticare fintzas faina de mercadu, data sa bighinàntzia de sa tzitade portuale.
In s'àmbitu de su territòriu de Terranoa sa fatoria de S'Imbalconadu s'insertat in unu cuadru orgànicu de ocupatzione e isfrutamentu impostadu dae su guvernu de Roma. Segundu sos archeòlogos tale isfrutamentu fiat realizadu a traessu de diversos impiantos de grandu dimensiones, comente a cuddu indagadu, acostagiados dae una màllia belle fita de domos de servìtziu. Una trentina de giassos chi parent ammustrare un'ùnicu momentu de fundatzione durante su perìodu republicanu. Una màllia in progressivu abbandonu durante su perìodu imperiale, cando cun probabilidade, comente a in unas àteras alas de s'Ìsula, su sistema fiat istadu sostituidu dae sas grandu villas tardu-imperiales, collegadas cun sos latifondi e operadores subra de ampra iscala cun manodòpera schiavistica.
Sas istruturas e sas dimensiones de sa fatoria de S'Imbalconadu, in custu protzessu diacronico de ocupatzione de sos ispàtzios rurales, diat pòdere rapresentare una pesada de aneddu intermèdiu. In sa fase sua de impiantu non s'escludet chi custu modellu, mancari mutuato de cuddos itàlicos, si siat avvalso de manodòpera locale de orìgine pùnica o sardu-pùnica, chi assumiat susu de sese sa diretzione de sas fainas agrìculas. Una classe ancora ligada a sas traditziones organizativas, costrutivas e cultuali preromane, comente a testimòniant sas tècnicas costrutivas e unos cantos repertos: intre custos una stele in granitu chi giughet su sinnu pùnicu de Tanit, atzapada in s'edifìtziu cuadradu tzentrale.

Istòria de sos iscavos
Sas istruturas, nòdidas de sos annos Setanta de su Noighentos, fiant istados fossadas in su deghènniu sutzessivu.

Bibliografia
A. Sanciu, "Una fatoria de edade romana de edade romana in s'agru de Terranoa", cannaca "Publicatziones de su Dipartimentu de Istòria de s'Universidade de Sassari", 32, Sassari, 1997, p.224.

Comente arribbare
SU cumplessu archeològicu est chi si podet sighire, de su tzentru abitadu, in diretzione S a 3 km ca. longu sa SP24 pro Loiri.

Tipologia Contenuti: Monumentu archeològicu
Archeologia

Fruibilità: sitiadu non gestidu

Provincia: Tàtari

Comune: Olbia

Macro Area Territoriale: Nord Sardigna

CAP: 07026

Indirizzo: SP 24, località Ponte Loddone

Aggiornamento

5/10/2023 - 11:33

Dove si trova

Commenti

Scrivi un commento

Invia