Lanusèi, Tumbas de gigantes de Seleni

Sas tumbas de gigantes apartenent a su Parcu archeològicu Seleni insertadu a s'internu de unu magnìficu padente de èlighes e castagni, subra de su rilievu granìticu de Selene, in Ogliastra, regione de sa Sardigna tzentru-orientale.
Sos interros presentant su canònicu ischema planimètricu: corpus absidato, passadissu cobertu e prospetu architetònicu chi s'aberit a emiciclo (esedra).
De sa tumba I, disposta longu s'asse S-E/N-O, cun intrada a S-E, est craramente leggibile su profilu de pranta, delimitadu dae unu filare resìduu de blocos pagu o nudda traballados (m 11,35 x m 7,80 de larghesa). Sa grussesa murària vària de sos 2 a sos 4 metros.
S'esedra, dotada de unu bancone-sedile, est costituida dae ortostati traballados in sa cara a bista. S'intrada a su monumentu (m 0,57 de larghesa), chi s'aberit a su tzentru de s'esedra, est privu de architrave. Deretu a pustis de s'intrada est presente unu piticu passadissu destinadu a separare s'àrea rituale de cudda de su sepulcru. Su passadissu funeràriu, de fundu retangulare (m 6,90 x m 0,78-0,95; m 1,10 de artària resìdua), est costruidu cun lastre ortostatiche infisse a gurteddu, incrinadas cara a l'interno. S'ammenta de sos repertos atzapados durante s'iscavu torrat a artziare a su XV sec. a.C. (fase tzentrale de su Brunzu mèdiu).
Sa tumba II, situada a belle m 80 a sud de sa tumba I, s'erge subra de unu lèbiu rilievu pedrosu. De su monumentu si cunservant su profilu de pranta (m 12,30 x m 5,00 ; m 1,20 de artària mèdia resìdua) e - subra de su costàgiu d. de su corpus tombale - sos restos de su peristalite.
S'esedra est costituida dae filari de pedras granìticas cun cara a bista a trincu oblìcuu. Su passadissu est fintzas issu costruidu cun blocos de granitu in manera fine traballados e, de su tres unu filare in susu, aggettanti cara a l'interno.
S'iscavu de sa zona antale s'esedra at torradu unu blocu de forma troncopiramidale afortigadu, in sa cara superiora, de tres istampos: si tratat de su contzo chi coronaiat sa tzima de s'esedra, ue beniant insertados tres betilini.
Sos materiales atzapados durante s'iscumbata archeològica aporrint a fases de su Brunzu reghente cun attardamenti in su Brunzu finale (XIV-XII sec. a.C.).

Istòria de sos iscavos
Sas duas tumbas de gigantes sunt istadas fossadas e restauradas in su 1995, a òpera de Mauro Perra.

Bibliografia
M. Perra, "Rituales funeràrios e cultu de sos antepassados in s'Ogliastra in edade nuràgica", in Ogliastra. Identidade istòrica de una Provìntzia. Àutos de su Cunvegnu de Studios (Iersu-Lanuesi-Àrthana-Tortuelie, 23-25 ghennàrgiu 1997), Comunidade Montana n. 11-Ogliastra, 2000, pp. 221-232.
C. Nieddu, "Cumplessu archeològicu de Selèni", in C. Nieddu (a cura de) Sitos archeològicos de Ogliastra, Tortuelie 2006, pp. 38-39.

Comente arribbare
Dae Tortuelie si pigat sa SS 198, si rugrat Irbonu e si sighit pro Lanusèi. A s'essida de sa tzitadina, in diretzione de Nùgoro, si sighint sos indicos istradales pro su "Bosco Selèni". A sa rugrada providida de apòsitu seju istradale, s'acumprida a s. e si sighit finas a un'ampru ispiatzu attrezzato pro su parchègiu de sas màchinas.