Argomenti
Argomenti
Sa necròpoli ipogeica de Montalè s'agatat in su territòriu comunale de Sassari, a belle sete km de su tzentru tzitadinu, in periferia, a ridosso de su bighinadu de Li Puntos, a s'internu de un'ampru ispàtziu pùblicu risparmiadu intre sas bias Medàllias de Oro e Mario Carboni.
Sa necròpoli ipogeica de Montalè est costituida dae ses interros fossados in unu bancone pedrosu calcàreu. Su giassu est datàbile a su Neolìticu Finale (4000 belle a.C.) e torradu a impreare fintzas in s'Edade de su Rame, finas a su 2500 a.C belle.
S'àrea at torradu a intèndere de fortes atziones antròpicas fintzas reghentes chi nd'ant alteradu sa cunformatzione: una de sas domus de janas resurtat in parte distrùida, mentras tres sunt istadas adatadas a impreos diferentes chi nd'ant modificadu sa planimetria originària; petzi duos (sa gai narada "Tumba V" e sa nòdida "Tumba VI") testimòniant sas fases preistòricas. Sa gai narada "Tumba V", fossada in su bancone pedrosu, est atzessìbile a traessu de un'intrada a calatoia orientadu a Est chi cunsentit s'intrada a un'anticella cuadrangulare, a su presente a chelu abertu a càusa de sa derrota de sa bòveda.
S'anticella presentat unu portellu de intrada chi cunsentit s'atzessu a sa càmera printzipale, a fùrriu a sa cale si distribuint tres tzellas chi ateretantu comùnicant cun unos àteros bator ambientes segundàrios, segundu un'ischema a isvilupu "centripeto".
Su vanu tzentrale tenet fundu cuadrangulare (lungh. m 3.00; largh. m 3.40; alt. m 1.25 ca.): a su tzentru est presente unu pilastru a setzione sub-retangulare e sos muros de sa càmera printzipale sunt decoradas cun figuras a bassu rilievu rapresentantes ses protomi taurinas cun murru a forma de trapètziu allongadu e corna lunadas, in prus de chi de un'ulteriora protome, cun solas corna lunadas, posta subra su portellu de atzessu a sa tzella Ovest. Pro sa densidade de sos motivos decorativos, sa Tumba V est nòdida fintzas comente a "Tumba de sas protomi taurinas". Sa gai narada "Tumba BI" presentat un'ischema planimètricu "a projetzione longitudinale" in cantu s'intrada acontesset cursende unu passadissu (dromos) de sa longària de unos 7 metros. S'interru est caraterizada dae una càmera printzipale priva de elementos decorativos architetònicos (petzi de sas simpres curnisas modanate) ma est dotada fintzas issa de pilastru tzentrale; a fùrriu s'isvilupant tres tzellas laterales postas a "T" una de sas cales at subidu de sos disacatos istruturales a càusa de sa presèntzia de faina de cava in sas lestras adiacenze.
Istòria de sos iscavos
Sa necròpoli, in manera pretzedente disconnota fintzas in literadura, fiat istadu iscoberta in manera casuale petzi a sa fine de sos Anni Setanta de su sèculu coladu.
Fiat istadu dae deretu ogetu de sistemàticas iscumbatas archeològicas chi si protrassero finas a su 2001 a òpera de sa Soprintendenza de Sassari: s'iscavu archeològicu fiat istadu giutu printzipalmente de sas dott.sse Paola Basoli e Alba Foschi, funtzionàrias de su Ministeru.
Bibliografia
Regione Autònoma de sa Sardigna, Tumba a domus de janas – Sassari, in
"Sardigna Cultura – Catàlogu de sos Benes Culturales"
G. Tanda, Sas domus de janas decoradas cun motivos isculpidos, Casteddu 2015.
L. Foddai, Necròpoli ipogeica de Montalè-Sassari, in S. Castia, M. Forteleoni, G. N. Cabizza (a cura de), Sa medida de su tempus. Archeologia e astronomia. Su Prenuragico, Vol. 8, Sassari 2011, p. 52.
G. M. Demartis, Tumba 5 de Montalé-Sassari, Necròpoli de Su Crucifissu Mannu-Portu Turre, cannaca "Su triàngulu de sa Nurra", 2/4, Viterbo 1998.
P. Basoli, A. Foschi Nieddu, Sa Tumba de sas Protomi Taurinas in localidade Montalé (Sassari), in "Rivista de Iscièntzias Preistòricas", XL, Firenze 1986, pp. 317-325.
Comente arribbare
S'interru s'agatat in sa periferia sud de sa fratzione de Li Puntos. Svoltare in Via Medàllias de Oro in currispondèntzia de sa butega CentroCasa, a su cumintzu de bia Monte Tignosu, diretzione Tzentru de Restàuru de Baldinca. Cursare de su totu sa bia e a pustis de bator rugradas si firmare acanta s'àrea archeològica acresurada cun palos de castagno e inditada cun cartellu segnaletico.
Categoria Struttura: àrea o parcu archeològicu
Tipologia Contenuti:
Monumentu archeològicu
Archeologia
Fruibilità: Serradu
Provincia: Sassari
Comune: Sassari
Macro Area Territoriale: Nord Sardigna
CAP: 07100
Indirizzo: via Medaglie D'Oro, s.n.c. - località Li Punti
Telefono: +39 079 2008072
Email: infosassari@comune.sassari.it
Sito Web: turismosassari.it
Informazioni sui biglietti e sull\'accesso: Sa necròpoli est in manera temporale serrada. Sos datos aporridos in custa ischeda fiant vigentes pro como de sa serrada de su giassu, No est in manera temporale possìbile inditare una dàbile data de riapertura. Cando s'istrutura est aberta, sas bìsitas a sa necròpoli sunt possìbiles petzi subra de aparauladura. S'atzessu a sa necròpoli no est fàtzile pro sas caraterìsticas de su pozzetto, cun muros ripide e scivolose.
Modalità di accesso: a pagamentu
Biglietti :
Informazioni sui servizi: Bìsitas ghiadas petzi subra de aparauladura pro grupos e scolaresche de su martis a su sàbadu, esclùdidos sos festivos.
Aggiornamento
Servizi
Visite guidate
Dove si trova
Sassari, Necropoli Ipogeica di Montalè Numero immagini: 3
Video
Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Stampa
Email
Commenti