Bonolva, Fonte de Su Lumarzu

Su monumentu est assetiadu in s'estremidade S de sa pranura de Santa Lughia a una distàntzia de belle 300 m in diretzione E de su bidditzolu de Rebeccu.
Su monumentu, una pitica fonte cultuale de edade nuràgica, est costituidu dae un'atrio e de una celletta cando chi si collit sa bena sorgiva.
S'atrio, lastricadu, de fundu retangulare (m 5,15 x 1,80), presentat sediles a sos muros (alt. m 0,30; largh. m 0,40) e una nicchietta. Sa muratura (alt. m 2; largh. m 3) est costituida dae regulares filari de contzas de basalto squadrati cun cura.
De s'atrio, a traessu de un'intrada a lughe a forma de trapètziu (largh. m 0,65; alt. m 0,64) ricavadu in unu lastrone monolìticu s'atzedet a sa celletta.
Su piticu vanu (diam. m 0,97; alt. m 1,60), costruidu cun blocos de basalto traballados sumariamente ma connètidos cun cura, presentat cobertura a "tholos" serrada dae unu grussu lastrone orizontale.
In edade cristiana subra de sa cara inferiora de sa lastra de serrada fiat bènnidu influida una rughe latina.
S'abba defluisce a traessu de una canaletta - influida in su limenàrgiu de s'intrada a sa fonte - cara a unu giutu de iscolo realizadu a su de suta de sa posta de su pamentu de s'atrio matessi.
Sa frecuentatzione de su giassu est sighida finas a sa tarda antighidade, comente a dimustrant sas monedas de s'IV sec. d.C. atzapadas a sos tempos de su Taramelli durante sa pulitzia de su vestìbulu.

Istòria de sos iscavos
Fiat istadu ogetu de iscavos clandestinos a su cumintzu de su '900 e de sighida fiat istadu indagada dae Antonio Taramelli.

Bibliografia
A. Taramelli, "Fortilesas, chirras, fontes sacras e necròpolis preromane in s'agru de Bonolva (Prov. de Sassari)", in Monumentos antigos de sos Lincei, XXV, 1919, coll. 765-904;
A. Taramelli, Elencu de sos edifìtzios monumentales, XIX, Istitutu geogràficu militare, Roma, 1922, p. 78;
G. Lilliu, Sa tziviltade nuràgica, Sassari, Carlo Delfino, 1982, p. 175 ss., fig. 204;
E. Contu, "S'edade nuràgica", in Sa Provìntzia de Sassari. Sos sèculos e s'istòria, Cinisello Balsamo, Silvana, 1983, p. 30;
R. Caprara, Sa necròpoli de S. Andrea Priu, cannaca "Sardigna archeològica. Ghias e Itinerari", 3, Sassari, Carlo Delfino, 1986, pp. 60-64.

Comente arribbare
Lassare s'abitadu de Bonolva in diretzione de Bono e aia cursadu belle 3 km bortare a dereta, a su bìviu pro sa fratzione de Rebeccu. Cròmpidu su piticu tzentru, si lassat sa màchina in su piatza·las de sa Crèsia. Sighende deretos, tenende sa Crèsia a manca e una funtana a dereta, s'agatat un'àndala: lu cursare pro pagas chentinas de metros, sighende semper sas fritzas pintadas subra de unas cantas pedras, finas a lòmpere dae in antis su cancelletto de su terrinu cando chi est situada sa fonte. Prima de lu barigare, otènnere s'assensu de su propietàriu.