Santu Antiogu, Menhir Su Parat e Ischit Mongia

Sos menhir de Su Parat e Ischit Mongia (su pradu e sa mòngia, in limba sarda), s'agatant in un'àrea pianeggiante, acanta s'istagnu de Santa Callina, subra de s'istmu chi collega de tempos reghentes sa terraferma sulcitana cun s'ìsula de Santu Antiogu, in sa Sardigna sud-otzidentale.
Sos monolites sunt in trachite, sunt artos de pare a pare m 3 e m 2, e presentant unu corpus prismatico. Si disponent a m 6 de distàntzia retzìproca longu s'asse nord-sud. Ischit Mongia (est a nàrrere sa mòngia o pedra "feminile") presentat - subra de sa cara esposta a est - numerosas coppelle simbòlicas (m 0,30 de diàmetru). De custas coppelle unu grupu de ses si disponet in sa metade inferiora de su chirru mancu, àteras bator in sa metade superiora de s'oru deretu. Sas caras espostas a sud e a est ammustrant imbetzes una sola coppella.
Sos duos menhir ant ispiradu misteriosas legendas populares collegadas cun s'impietrimento de èsseres beros o fantàsticos.
Si datant fortzis a su neolìticu finale (cultura de San Mighele, 3200-2800 a.C.).

Bibliografia
C. Tronchetti, S. Antìogu, collana "Sardigna archeològica. Ghias e Itinerari", Tàtari, Carlo Delfino, 1989;
M. Frau-R. Monticolo, Surcis: ghia archeològica: Cala Seda, Carbònia, Carluforti, Gibba, Masainas, Narcau, Nuxis, Perdaxus, Piscinas, Portescusi, S. Giovanni Suergiu, S. Anna Aia arrèndidu, Santadi, S. Antìogu, Teulada, Tratalias, Sa Baronia, Florèntzia, Arte e Natura, 1990;
D. Cocco, "Sos sèculos de sa preistòria: su nuràgicu", in Sulci: sos sèculos agatados. S. Antìogu 1990, Casteddu, Regione Autònoma de sa Sardigna, 1990;
V. Santoni, "Sa preistòria e sa protostoria", in P. Bartoloni, Surcis, collana "Itinerari", Roma, Istitutu Poligrafico e Zecca de s'Istadu, 1991.

Comente arribbare
Movende dae sa SS 130 in curtzesa de Igrèsias, si cursat su caminu conca a Carbònia. Insertende·si subra de sa SS 126, si colant Carbònia e Santu 'Uanni Sruexu e si sighit finas a s'Ìsula de Santu Antiogu, collegada a sa terra firma de unu ponte. Sos menhir s'agatant longu custu ponte, a cùrtzia distàntzia de su caminu istatale.