Altzaghena, Necròpoli de Li Muras

Sa necròpoli est situada in s'ala de intro gadduresa, a unos 10 km de su golfu de Altzaghena. S'isvilupat in unu piticu abertinu intre durches e birdes rilievos.
Costruida cun su granitu locale, est costituida dae chimbe tumbas a cista dae pedra, de cale bator inghiriadas dae tzìrculos de pedras infisse in manera verticale. Su de chimbe sepulcros, de època sutzessiva (Edade de su Brunzu), est costituidu dae una pitica tumba colletiva a passadissu fraigada subra de unu tzìrculu funeràriu prus antigu.
Sas tziste cuadrangulares acolliant cun probabilidade unu solu defuntu e fiant dotadas a s'orìgine de unu lastrone de cobertura. Una bia tancas, fiant cugugiadas dae tùmulos de terra e pietrisco, comente a dimustrat sa fita sèrie de lastrine dispostas in tzìrculos cuntzèntricos a fùrriu a sas tzellas de su sepulcru, chi serbiant a cuntènnere su tùmulu amparende·lu de su dilavamento operadu dae sas abbas.
Sa necròpoli deviat duncas si presentare a su tempus suo comente a una sèrie de collinette.
Sos tzìrculos (diàmetros de m 5,30 a m 8,50) sunt tangentes intre issos e in s'àrea chi resurtat a s'issoro internu e a S s'agatant piticas cassetas dae pedra destinadas cun probabilidade a retzire periòdicas ofertas alimentares pro sos defuntos.
De sos menhir sunt insertados in sos tzìrculos chi delimitant esteriormente sos interros testimonia de unu cultu funeràriu, fortzis marchet de sos mortos o effigi tutelari.
Sas tumbas ant torradu pagos restos de ossos, su chi non cunsentit de torrare a costrùere su rituale funeràriu praticadu. Su rinvenimentu de còdulos cun resìduos de ocra ruja at fatu pessare a sa preparatzione de su colorante, chi fiat fortzis impreadu subra de su matessi corpus de sos defuntos.
Sas tzeràmicas atzapadas sunt inornate e pagu significativas, mentras sunt notèvoles sos repertos dae pedra: una coppetta in steatite cun còpia de presas a rocchetto e pee a aneddu, de influèntzia egea, pomos sferoidi, lamas in seltze, accettine e vagos de collana.
Custu giassu at dadu longu tempus in s'istòria de sos istùdios su nùmene a una cultura cunsiderada a sese stante: cudda "de sos tzìrculos megalìticos" o "de Altzaghena", posca interpretada comente a una facies gadduresa de sa cultura de San Mighele o de Otieri (Neolìticu reghente, 3200-2800 a.C.). Oe, pro su forte assimìgiu tipològicu intre sa famada copa in steatite birde atzapada in sa necròpoli e sas produtziones tzeràmicas pertinentes a sa facies San Ciriaco (3400-3200 a.C.), si tirat a atribuire in sa cultura sa necròpoli a custa facies de su Neolìticu reghente sardu.

Istòria de sos iscavos
Fiat istada iscoberta in su 1939 e fossada intre su 1939 e su 1940 de Salvatore Puglisi.

Bibliografia
S. Puglisi, "Bidditzolos suta roca e sepulcros megalìticos de sa Gaddura", in Bulletinu de Paletnologia Italiana, n.s., 5, 1941;
E. Castaldi, Altzaghena. Monumentos archeològicos. Cùrtziu itinerario, Tàtari, Carlo Delfino, 1984.

Comente arribbare
ll situ archeològicu, situadu a unos 9 km de Altzaghena, si crompet cursende su caminu provintziale pro Logusantu (SP14) opuru cudda pro Bassacutena (SP115). A unos 1 km s'agatat sa tumba de gigantes de Li Lolghi.

Tag

Categoria Struttura: àrea o parcu archeològicu

Tipologia Contenuti: Cumplessu archeològicu
Archeologia

Fruibilità: Abertu

Provincia: Sassari

Comune: Arzachena

Macro Area Territoriale: Nord Sardigna

CAP: 07021

Indirizzo: SS 427

Telefono: +39 345 7200094 +39 333 4282607 +39 0789 83401

Email: archeologia@gesecoarzachena.it

Sito Web: www.gesecoarzachena.it

santugaine - abrile

Martedì - Mercoledì - Giovedì - Venerdì - Sabato - Domenica

10:00 - 16:00

maju - cabudanni

Lunedì - Martedì - Mercoledì - Giovedì - Venerdì - Sabato - Domenica

10:00 - 19:30

Informazioni sui biglietti e sull\'accesso: Sos oràrios podent subire variatziones: cussigiamus de consultare semper su sitiadu web de s'ente gestore. Pro tènnere informatziones semper agiornadas subra de sos billetes, data sa varieta de sas cumbinatziones de bìsita e de sas ofertas cumulativas si tasit a sa pàgina-ticket web dedicada in su giassu de su gestore.

Modalità di accesso: a pagamentu

Informazioni sui servizi: Sas bìsitas ghiadas si faghent subra de aparauladura. Sunt disponìbiles sas audioguide, pro como petzi in italianu.

Aggiornamento

19/4/2024 - 13:46

Servizi

Bookshop