S'aficu polìticu

Sas tzircustàntzias presas a sa cuntierra de su 1915-18, e a su tumultuoso pustisgherra, aiant tentu unu notèvole recadimentu in Sardigna. Gràtzias a su reclutamentu subra de base territoriale, una chentina de mìgias de richiamados isolanos aiant tentu sa possibilidade de isperimentare comunitariamente unu fatu atroce, straniante, ma formativa.

A sa torrada, etotu sos ex combattenti si fiant organizados in antis in movimentu, e posca in formatzione polìtica, dende orìgine a su Partidu Sardu de Atzione. S'interventu de su fascismu (chi naschiat fintzas issu de s'ativismu de sos ex combattenti) aiat blocadu subra de su nàschere custa interessante esperièntzia de regionalismu autonomista. Unos cantos fiant istados custrintos a su mudìmene comente a Cammillo Bellieni, unos àteros inserrados in su gai naradu sardu-fascismu comente a Paolo Pili, unos àteros ancora, comente a Lussu, sutapostos a s'allàcano, aiant prefertu fuire a s'èsteru.

In custu clima, si consumat su dramma personale de s'"emigradu" Antonio Gramsci (dae giòvanu fintzas issu sardista) chi benit impresonadu e lassadu belle mòrrere in càrtzere. Su regìmene tenet s'ìsula in pùngiu. Cando, cara a sa metade de sos annos trinta, Lussu de Parigi at a mutire a collida sos sardos pro gherrare in Ispagna, petzi Dino Giacobbe e pagos meda àteros rispondent. Sa cultura rallentat, ma non s'arrendet. B'at unu rinnovadu interessu pro s'istòria cun Raimondo Carta Raspi e su matessi teòricu sardista Bellieni. De literadura in crae istòrica s'òcupat Egidio Pilia, mentras a inghìriu a sa rivista "Su Nuraghe" si ponent in evidèntzia sos iscritores Pietro Casu, Giovanni Antonio Mura, Lino Masala Lobina, Filiberto Nche fàghere, Filippo Addis.

Aggiornamento

20/3/2025 - 10:17