Sos prus antigos documentos in limba sarda

Su Medioevu isolanu at lassadu una bundante eredade de àutos, documentos e còdighes giurìdicos iscritos in sardu. Sa calidade e sa cantidade de sa produtzione in vulgare est tale de cunferire a sa Sardigna una positzione de assolutu avantàgiu in cunfrontu a unas àteras àreas o regiones neolatinas europeas. Non fiat in manera assoluta normale, difatis, pro s'Europa de cuddu tempus un'impreu gasi ampru, fitu e fitianu de su vulgare in campu giurìdicu-amministrativu.

Unos cantos istudiosos ant ipotizadu in sos deghènnios colados chi s'impreu de su sardu esseret in calicunu modu unu sèberu presu a una generale ignoràntzia de su latinu, e duncas, unu sèberu inevitàbile e tutt'àteru chi lìbera. In manera reghente, però, sos istudiosos isolanos prus atentos ant postu in rilievu comente esistent proas sientìficas chi documentant de sa tzirculatzione de testos in latinu in sas tzitades sardas de cudda època, tales de pòdere in manera chieta unu connoschimentu imbetzes capillare e difùndida meda de sa limba latina.

Su sèberu de impreare su sardu fiat duncas de natura polìtica e collegada a duos fatores. Su primu est chi sa Sardigna beniat comente si siat dae unu domìniu de tipu gregu-bizantinu, in su cale s'impreu de su latinu non fiat cunsideradu "universale" a priori e lassaiat ispàtziu a sas realidades locales in medida majore chi in sos dòminos de sa cultura otzidentale.

In su segundu logu, sa voluntade de sos res-giùighes sardos s'afirmare sa soberania issoro e individualidade giurìdica fintzas in su registru linguìsticu in raportu cun s'esternu. Est cosi chi su vulgare sardu si càndidat a èssere sa limba de sos condaghi, de sos atos notariles e amministrativos, de sos Istatutos tataresos e de sa Carta de Logu.

Carta de logu, riprodutzione de s'editzione de su Batorghentos cunservada in sa Biblioteca universitària de Casteddu a cura de A. Scanu. Sassari, TAS, 1991.

Aggiornamento

25/9/2023 - 23:33