Fiolinas, Necròpoli de Pedras Serradas

Sa necròpoli est assetiada a sas pende·nos de su rilievu calcàreu de Pedras Serradas. Su rilievu dòminat sa badde de S'Elighe Entosu e incombe subra de sa necròpoli omònima. Subra de su cùcuru de s'altura, chi in su chi bessat N ispèntumat cun muros a picu a càusa de antigas istremaduras (de cales su nùmene de "Pedras Serradas"), est presente unu singulare edifìtziu nuràgicu in forma de mesa turre.
Su cumplessu ipogeico est costituidu dae chimbe tumbas fossadas in sa roca calcàrea.
Sos ipogeos presentant un'isvilupu planimètricu bastante simpre, costituidu dae un'anticella e de su retrostante ambiente printzipale subra de su cale, in unos cantos casos, s'aberit unu vanu laterale realizadu in tempos sutzessivos.
Sa Tumba I est formada dae tres ambientes: s'anticella e una càmera printzipale subra de sa cale s'aberit una celletta segundària.
Introduiat in s'anticella unu portellu (m 0,55 x 0,60 x 0,35) cun rincasso a curnisa abertu subra de su muru de fundu de unu piticu padiglione cuadrangulare.
Su vanu, cuadradu (m 1,55 x 1,40 x 1,05), est caraterizadu dae sa presèntzia, subra de sos muros, de partziduras architetònicas in rilievu (lesene, zoccoli e fregi).
Un'istampu semitzircolare, prodùidu de s'ampliamentu de s'originàriu portellu, introduit in s'ambiente printzipale cuadradu (m 3,10 x 3,00 x 1,25) chi cunservat, in currispondèntzia de s'àngulu N, unu bancone (m 1,75 x 0,90 x 0,30) risparmiadu in sa roca.
Acanta s'àngulu E de sa tzella est fossadu s'intrada (m 0,80 x 0,70 x 0,40) de su vanu laterale. S'ambiente, de pranta semiellittica (m 1,50 x 1,40 x 0,40), presentat a su tzentru de su pamentu una fossetta (prof. m 0,15).
In curtzesa de s'intrada a sa tumba s'agatat adagiato subra de su terrinu su frammentu de sa lunetta superiora de una stele centinata chi fortzis, in manera originària, fiat aplicada subra de su prospetu de una de sos interros.
Sa Tumba II est monotzellulare: s'ambiente si caraterizat pro sa presèntzia de una nitza realizada subra de su muru de fundu e pretzèdida dae unu portellu cun dòpiu rincasso a curnisa. Custu ùrtimu est documentadu fintzas in sa Tumba V.
Sos interros III e IV sunt in s'istadu atuale in manera notèvole terradas e de difìtzile atzessu.

Istòria de sos iscavos
Sa necròpoli est istada indagada dae Paolo Melis.

Bibliografia
P. Melis, "Fiolinas (Sassari). Domus de janas Pedras Serradas", in Nou bullettino archeològicu sardu, I, 4, 1987-1992, p. 263;
P. Melis, "Apretos archeològicos in su territòriu de Fiolinas (Sassari). Noa preliminare", in Rivista de iscièntzias preistòricas, L, 1999-2000, pp. 375-412;
P. Melis, "S'ipogeismo funeràriu in su territòriu de Fiolinas (SS), de su neolìticu a s'edade de su brunzu", in Atos de su cungressu internatzionale S'ipogeismo in su Mediterràneu, II, Muros, 2000, pp. 739-760.

Comente arribbare
Lassare s'abitadu de Fiolinas e pigare sa SP pro Carzeghe. Lassadu a manca su bìviu pro Bànari e aia cursadu belle 2 km, si lassat sa màchina e s'intrat a su campu a sa manca, pagu in antis de una domo colonica. Si torrat a artziare s'altura de Pedras Serradas, ue s'aberint a diversos livellos sas tumbas ipogeiche.