Casteddu, Villa de Tigellio

S'àrea archeològica est assetiada a sos pees de sa punta de Bonu Caminu, no a tesu de s'anfiteatru romanu. Su nùmene "villa de Tigellio" est oramai intradu, in manera impròpria, in s'impreu abituale pro inditare un'àrea archeològica tzitadina. In realidade s'àrea cumprendet no un'ùnicu edifìtziu ma un'intreu bighinadu residentziale de edade romana.
Sa denominatzione traet orìgine dae s'erradu cumbinchimentu chi in custu giassu esseret assetiada sa "villa" de Tigellio Ermogene, mùsicu sardu chi risiedette a Roma in sos annos finales de sa repùblica e chi fiat istadu amigu e conoscente de poderosos pessonàgios, comente a Tzèsare e Otavianu, Tzitzerone e Oràtziu.
Sos restos de su cumplessu edilìtziu oe visìbiles torrant a artziare a su mancu a sa fine de su de I sèc. a.C.-cumintzos su de I sèc. p.C., ma sa vida de s'àrea abitativa aiat duradu pro tempus meda, lompende finas a su III-su de IV sèc. p.C. (si no addiritura, segundu unos cantos, finas a su VI-su de VII sèc. p.C.).
Sas istruturas sunt pertinentes a un'edifìtziu termale e a tres edifìtzios abitativos, tipologicamente definìbiles "a pàtiu tetrastilo", est a nàrrere distintos dae sa presèntzia de unu pàtiu cun bator colunnas collocadas a sos bator àngulos de una bartza tzentrale mutida "impluvium" pro sa collida de s'abba piovana.
De sos tres edifìtzios sutapostos a iscumbata de iscavu, duos sunt istupados cun majore evidèntzia: sa "domo de su tablino pintadu", chi at torradu restos de posta de su pamentu mosaicata, e sa "domo de sos istucos" chi devet su nùmene suo a sa presèntzia de una notèvole cantidade de frammentos de decoradura in istucu.
Sas istruturas muràrias visìbiles sunt de su tipu "a telàrgiu", est a nàrrere caraterizadas dae s'impreu de grussos pilastros verticales, dispostos a una tzerta distàntzia sos uni de sos àteros, mentras sos tretos muràrios intermèdios sunt prena·ti cun pedras de pezzame mèdiu-piticu. Si tratat de una tècnica giai in manera ampra impreada in àmbitu pùnicu, ma su cale impreu sighit fintzas in edade romana e altomedievale.

Istòria de sos iscavos
Sa publicatzione in su 1865 a banda de Pietro Martini de una "Vita de Tigellio" de cale diat èssere istadu autore unu seguru Sertorio (òpera resurtada posca èssere unu farsu) aiat induidu su canònicu Giovanni Spano a printzipiare una campagna de iscavu in s'àrea chi dae tando aiat pigadu su nùmene de "villa de Tigellio". Si escludamus unos cantos sutzessivos interventos de cùrtziu respiru, sa segunda importante campagna de iscavu fiat istada giuta in su giassu de Gennaro Pesce in su 1963-64. Sas prus reghentes iscumbatas fiant istadas giutas in su 1982 e in su 1983 de s'Istitutu de Antighidade, Archeologia e Arte de s'Universidade de Casteddu in collaboratzione cun sa Soprintendenza Archeològica pro sas Provìntzias de Casteddu e Aristanis.

Bibliografia
"Casteddu. "Villa de Tigellio". Sos materiales de sos betzos iscavos", in Annales de sa Facultade de Lìteras e Filosofia de s'Universidade de Casteddu, n.s., III, XL, 1980-81;
Sa "Villa de Tigellio". Mustra de sos iscavos (Casteddu, Biddighedda de sos museos, 24 santugaine-14 santandria 1981), Casteddu, Istitutu de Antighidade, Archeologia e Arte de s'Universita de Casteddu, 1981;
"Casteddu. "Villa de Tigellio". Campagna de iscavu 1980", in Studios Sardi, XXVI, 1981-85;
P. Meloni, Sa Sardigna romana, Tàtari, Chiarella, 1990;
S. Angiolillo, S'arte de sa Sardigna romana, Milanu, Jaca Book, 1998;
A.M. Colavitti-C. Tronchetti, Guida archeològica de Casteddu, collana "Sardigna archeològica. Ghias e Itinerari", Tàtari, Carlo Delfino, 2003;
A.M. Colavitti, Casteddu, Roma, S'Erma de Bretschneider, 2003;
A. Mastinu, Istòria de sa Sardigna antiga, Nùgoro, Su Maestrale, 2005.

Tag

Categoria Struttura: àrea o parcu archeològicu

Tipologia Contenuti: Cumplessu archeològicu
Archeologia

Fruibilità: Serradu

Provincia: Casteddu

Comune: Cagliari

Macro Area Territoriale: Sud Sardigna

CAP: 09123

Indirizzo: via Carbonazzi, 7

Telefono: +39 366 2562826

Email: info@beniculturalicagliari.it

Sito Web: www.beniculturalicagliari.it/it/beni/9/villa-di-tigellio

22 cabudanni - 21 martzu

Lunedì - Martedì - Mercoledì - Giovedì - Venerdì - Sabato - Domenica

09:00 - 17:00

22 martzu - 21 settenbre

Lunedì - Martedì - Mercoledì - Giovedì - Venerdì - Sabato - Domenica

10:00 - 14:00

22 martzu - 21 cabudanni

Lunedì - Martedì - Mercoledì - Giovedì - Venerdì - Sabato - Domenica

15:00 - 18:00

Informazioni sui biglietti e sull\'accesso: Su giassu como est serradu a su pùblicu. Sos datos aporridos subra de billetes e oràrios, fiant vigentes in antis de sa serrada de s'istrutura. No est como possìbile a inditare una dàbile data de riapertura de su museu.

Modalità di accesso: a pagamentu

Biglietti :