Sa tumba est situada in s'ala de intro gadduresa, a unos 10 km de su golfu de Altzaghena. Pesat in positzione in manera lèbia torrada a pesare in unu durche paisàgiu collinare cugugiadu dae mantza mediterrànea. Est intre sas prus bellas e famadas tumbas de gigantes de sa Sardigna.
Ottimamente cunservada e eccezionalmente longa (belle m 27), est costruida in granitu e est orientada N/NO-S/SI, cun intrada a S/SI.
Sa fatzada est costituida dae un'ampra esedra chi delimitat s'ispàtziu semitzircolare ue s'acumpriant sos ritos fùnebres e sas tzerimònias presas a su cultu de sos antepassados. La cumponent 14 lastrones infissi in manera verticale, de artària chi creschet de sos chirros cara a su tzentru, ue campeggia su cuidada meda stele centinata, arta m 3,75, cun terminazione lunada e portellino a sa base (largh. m 0,40-0,50; h m 0,50-0,60). Su profilu perimetrale de sa stele est decoradu dae una curnisa in rilievu, mentras s'ispigru est partzidu in duas partes de unu listello trasversale.
Dae segus su portale s'isvilupat su passadissu de su sepulcru, cuntentu intro unu corpus costrutivu absidato chi, in s'integridade originària sua, deviat tènnere sa forma de una chiglia de nae bortulada. Su passadissu, a su cumintzu cobertu a piattabanda, est longu m 9,60 e largu belle m 1; est foderato cun lastras infisse a gurteddu e muratura a sicu. In su muru de fundu de su vanu unu lastrone postu in manera orizontale determinat una partzidura in duos pranos, una pesada de edìcola pro sa depositzione de ofertas o fortzis de imàgines tutelari.
In manera posteriore, a unu livellu artziadu de m 0,80, est collocada una cista domìniga retangulare, longa m 3,70 e larga m 0,95, cun a bellu pone·las su pamentu lastricadu delimitadu dae lastras ortostatiche. Sa cista, prus antiga respetu a su restu de s'impiantu, deviat èssere cugugiada in orìgine de unu tùmulu de terra e pietrisco de su cale si cunservat su peristalite de cuntenimentu, de forma ellissoidale, visìbile in sa parte posteriore de sa tumba. Su monumentu presentat duncas duas fases costrutivas e de impreu. Sa prima fase est costituida dae sa cista dolmenica e est riferibile a sa cultura de Bunnànnaru (Brunzu antigu XXI-su de XIX sèc. a.C.), comente a dimustrant sos repertos a su suo internu (una cuspide de lantza, tzìcheras e piticos vasos inornati a peducci). Sa segunda fase, chi aiat bidu s'impiantu de s'intreu corpus absidato e de s'esedra, e chi aiat inserradu sa cista dolmenica e s'intrea istrutura in un'ùnicu tùmulu, est imbetzes datàbile intre su XVIII e su de XIV sèc. a.C. (in su cursu de su Brunzu mèdiu), su perìodu prus antigu de sa tziviltade nuràgica. Bi si referint ollas, ciotole, tegami e vasos cun nervaduras triangulares verticales, atzapados durante sos iscavos.
Su monumentu fiat istadu impreadu ancora in sa tarda Edade de su brunzu (XII-X sec.a.C.).
Istòria de sos iscavos
Fiat istadu saggiata in su 1959 de Delia Lollini e fossada a fundu in su 1965 de Editta Castaldi. Est intre sas prus bellas e famadas tumbas de gigantes de sa Sardigna.
Bibliografia
E. Castaldi, "Tombe di giganti nel Sassarese", in Origini, III, 1969, pp. 120-132, 157-164, 192-198;
E. Castaldi, Arzachena. Monumenti archeologici. Breve itinerario, Sassari, Carlo Delfino, 1984.
Comente arribbare
Su situ archeològicu de Li Lolghi, s'agatat in localidade Li Muros, a unos 9 km de Altzaghena. Si crompet cursende su caminu provintziale pro Logusantu (SP14) opuru cudda pro Bassacutena (SP115). Sa necròpoli de Li Muras (e sa relativa biglietteria) s'agatat a unos 1 km de distàntzia.
Categoria Struttura: àrea o parcu archeològicu
Tipologia Contenuti:
Monumentu archeològicu
Archeologia
Fruibilità: Abertu
Provincia: Tàtari
Comune: Arzachena
Macro Area Territoriale: Nord Sardigna
CAP: 07021
Indirizzo: SP 115 per Luogosanto, km 45 - località M.Giu di Li Lolghi
Telefono: +39 345 7200380 +39 345 7200094 +39 0789 83401 +39 0789 82106
Email: archeologia@gesecoarzachena.it
Sito Web: www.gesecoarzachena.it
maju - cabudanni
Lunedì - Martedì - Mercoledì - Giovedì - Venerdì - Sabato - Domenica
10:00 - 19:30
santugaine - abrile
Martedì - Mercoledì - Giovedì - Venerdì - Sabato - Domenica
10:00 - 16:00
Informazioni sui biglietti e sull\'accesso:
Sos oràrios podent subire variatziones: cussigiamus de consultare semper su sitiadu web de s'ente gestore. Pro tènnere informatziones semper agiornadas subra de sos billetes, data sa varieta de sas cumbinatziones de bìsita e de sas ofertas cumulativas si tasit a sa pàgina-ticket web dedicada in su giassu de su gestore.
Modalità di accesso: a pagamentu
Informazioni sui servizi: Sas bìsitas ghiadas sunt inclùdidas in su costu de su billete, subra de aparauladura, o pedende in biglietteria sos oràrios de partèntzia. Sunt disponìbiles fintzas sas audioguide.
Aggiornamento
Servizi
Audioguide
Visite guidate
Dove si trova
Immagini
Commenti