Sa necròpoli est situada subra de su pendio E de su montigru trachitica de Santu Pedru, in positzione de ampru domìniu subra de sa badde sutastante, in sa Nurra, regione de sa Sardigna nord-otzidentale.
Su cumplessu cumprendet una deghina de tumbas cun passadissu de intrada ("dromos") e ischema planimètricu pluritzellulare. Unas cantas (I, II, III, VI e X), talora de dimensiones monumentales, ammustrant ornati architetònicos (istradeddas, zoccoli, fascas, curnisas, architraves, bòvedas semitzircolares e pilastros) e simbòlicos (farsas ghennas e protomi taurinas).
Sa tumba I ("tumba de sos vasos tetrapodi") presentat unu "dromos" in parte distrùidu (longària m 16) chi introduit in s'anticella semitzircolare; custa est decorada in su muru ricurva de unu zoccolo in rilievu e de duos aiais paradu, mentras sa bòveda riproduit unu cobertura cun travetti a raggiera influidos.
In su muru de fundu, in orìgine pintada de ruju, s'aberit su portellu a forma de trapètziu - ornato de curnisas, sovrastato de un'architrave in rilievu e pretzèdidu dae duas istradeddas - chi introduit in sa tzella majore.
Sa tzella est cuadrangulare cun bòveda a bellu sustentadu dae duos pilastros; cunservat subra de su muru de fundu una farsa ghenna architravata cun curnisas pintadas de ruju. Subra de sos muros s'aberint sos portellos sopraelevati de sas tzellas segundàrias ornati de curnisas e frunidos de pedarola pro s'atzessu.
S'intrada de sa celletta d. est sovrastato de duos corna bovinas, de istile retilìneu, in rilievu.
Sa tumba VI, iscalabrada e priva de sa bòveda, teniat in orìgine de sas partziduras architetònicas in rilievu, ravvivate cun ocra ruja.
Sa tumba VII, de piticas proportziones, est de su totu iscoberta.
Sa tumba II est formada dae unu longu "dromos", iscalabradu meda, chi introduit in un'ampra tzella cuadrangulare trasversale. Sa bòveda a lèbiu spiovente cara a s'esternu est sorretto de duas colunnas. Bator piticos vanos segundàrios s'incrarant subra de s'ambiente cun portellos bene rifinidos.
Sa tumba V, iscalabrada meda, presentat in su pamentu de sa càmera printzipale, chi non fiat istadu mai giuta a tèrmine, una sorta de rozzo bancone.
Intre sos àteros interros, postas a unu livellu superiore longu su pendio, si signalat sa tumba III, sìmile a sa tumba I, ma dotada de prus tzellas.
S'assentat de unu longu passadissu, un'anticella cun bator fossette subra de su pamentu e una grandu càmera tzentrale cuadrangulare, pintada de ruju, cun duos pilastros. Subra de su muru de fundu de sa càmera est isculpida una farsa ghenna, mentras deghe portellos sopraelevati introduint in ateretantas tzellas segundàrias.
Sa bighina tumba VIII, iscalabrada meda, cunservat s'anticella cuadrangulare e una tzella printzipale - pintada de ruju e decorada dae curnisas in rilievu – subra de sa cale s'aberint sos vanos segundàrios.
Sa tumba IV, assetiada in s'ala prus arta de su declivio, est istada rimaneggiata e adatada a crèsia rupestre in edade artu-medievale: no est improbàbile chi in orìgine tenneret su matessi impiantu de sas tumbas I e III.
Sa càmera printzipale est istada trasformada in un'ampra àula cun duos àbsides continentes piticos altares dedicados, segundu sa traditzione, a San Pietro e Santa Lughia.
Torrende a artziare s'àndala subra de sa dereta de sa tumba IV, si crompet sa tzima de su montigru ue pesat su nuraghe Santu Pedru, inagibile pro sas derrotas; fortzis unu monotorre, est fraigadu cun blocos de trachite agigu sbozzati.
A fùrriu a su nuraghe s'estendet un'ampru abitadu de cabannas tzirculares e retilìneas.
Torrende subra de su caminu, in su terrinu subra de su chirru opostu a sa necròpoli, est presente sa tumba X, fossada de reghente: s'assentat de unu "dromos" (longària m 5) chi ponet in una pitica anticella; unu portellu subra de su muru de fundu introduit in sa tzella printzipale, retangulare, cun duos pilastros e unu foghile isculpidu in rilievu in su pamentu: subra de su chirru opostu a s'intrada est fossada una farsa ghenna. Tres intradas laterales introduint in ateretantas ampras tzellas segundàrias.
Sos repertos atzapados durante sos iscavos aporrint a sas culturas Otieri, Filigosa, Abealzu, Monte Claro, de su Vasu campaniforme, Bunnànnaru (3200-1600 a.C.).

Istòria de sos iscavos
Sa necròpoli fiat istadu fossada dae Ercole Contu, chi aiat postu in lughe sa tumba I (1959), Alberto Moravetti (1989-94) e Paolo Melis (2004-05).

Bibliografia
E. Contu, "Sa tumba de sos vasos tetrapodi in loc. Santu Pedru (S'Alighera-Sassari)", in Monumentos Antichi de sos Lincei, XLVII, 1964, coll. 1-196.;
E. Contu, "S'Alighera. Sa tumba de sos vasos tetrapodi, in localidade S. Pedru", in Sos Sardi. Sa Sardigna de su paleolìticu a s'edade romana, Milanu, Jaca Book, 1984, pp. 223-224;
A. Moravetti, "Sa tumba II de sa necròpoli ipogeica de S. Pedru (S'Alighera-Sassari)", in Sardinia Antiqua. Studios in onore de Piero Meloni, Casteddu, Editziones de sa Torre, 1992, pp. 97-122;
E. Contu, "Necròpoli ipogeica de Santu Pedru (S'Alighera-Sassari)", in Sardigna, a cura de A. Moravetti, cannaca "Ghias archeològicas", 2, Forlì, A.B.A.C.O., 1995, pp. 19-25;
A. Moravetti.-V. Mazzarello-P. Bandera, "The necropolis of hypogea in Santu Pedru (S'Alighera-Sassari). New Dada", in Sardinia. Papers of the EAA Third Annual Meeting at Ravenna 1997, 3, cannaca "BAR, international series", 719, Oxford, Archaeopress, 1998, pp. 7-19;
A. Moravetti, "Noos iscavos in sa necròpoli ipogeica de Santu Pedru (S'Alighera-Sassari). Sa Tumba VII", in Multas pro gentes. Studios in onore de Enzo Cadoni, Sassari, EDES, 2000, pp. 251-278.

Comente arribbare
Essire dae S'Alighera e pigare sa SS 127 bis pro Uri e Ìtiri Cannedu; superadu su bìviu pro S'Ulumedu sighire pro 2,4 km: a sa fine de unu longu retilìneu e deretu a pustis de una curva a dereta, a s'artària de su km 24,5, s'agatat, subra de sa manca s'intrada de sa Tumba I o Tumba de sos vasos tetrapodi. Sos chi abarrant interros sunt fossadas in su pendio subrastante, a etzetzione de sa Tumba X, assetiada a dereta de su caminu.