Su Romànicu tardu

In su 1258 sos Pisani aende·si aposentados in sa punta cagliaritano de Castello bisestrant sa capitale giudicale de Santa Igia (subra de sas ribas de sa de oe laguna de Santa Gilla) e ponent fine a su giuigadu de Casteddu. S'annu sutzessivu sa morte de Adelasia sena erederis ponet fine a su giuigadu de Torres. Su de Gallura fiat giai rùidu suta de su controllu pisanu, pro cale restat autònomu solu su giuigadu de Arborea.
Sos àteros sunt partzidos intre sos vàrios sennores genovesos e mescamente pisanos. Tenet cumintzu sa fase tarda de su Romànicu sardu, in unu perìodu (sa segunda metade de su sèculu XIII) in cale s'architetura italiana e europea s'orientaiat cara a su nou limbàgiu gòticu.

In Bonàrcadu intre su 1242 e su 1268 tenet logu s'ampliamentu de s'abbadia de Santa Maria, a òpera de sas matessi maestranze chi posca ant a traballare in su San Pantaleo de Partiolla, intre su 1261 e su 1289. In su 1291 s'architetu Anselmo de Como progetat sa crèsia de San Pietro de Zuri, ùrtimu edifìtziu significativu de s'architetura romànica sarda, in sa cale s'introduint formas gòticas. Prus chi pro sas novidades edilìtzias, custas e unas àteras crèsias minores interessant pro sa decoradura iscultòrea in manera piessigna cuidada.

In Bonàrcadu si signalant peducci de sa forma allongada e caratteristicamente elaborada, a Partiolla capitellos cun iscenas neotestamentarie o apocalìticas, a Zuri unu beru e etotu tziclu, chi cumprendet sa rafiguratzione de unu grupu de pellegrinos in caminu, emblemàtica de una grandu costante de su sentimentu devozionale in su Medioevu europeu.

Aggiornamento

25/9/2023 - 23:10