Sa romanizzazione

Su coladòrgiu de sa Sardigna de s'isfera de controllu cartaginesu a cudda romana fiat istadu una cunsighèntzia de sa prima gherra pùnica (264-241 a.C.). In s'impossibilidade de satisfàghere sas rechertas econòmicas de sos mertzenàrios de aposentu in Sardigna, Cartàgine fiat istadu custrinta in su 238 a.C. a tzèdere a sos Romanos su controllu de s'ìsula.

In su 227 a.C. sa Sardigna fiat devènnidu provìntzia romana e su controllu suo fiat istadu afidadu a unu guvernadore. De cuddu momentu su protzessu de romanizzazione de s'ìsula si fiat fatu semper prus intensu, mancari sa màdrighe culturale sardu-pùnica no at a sessare de manifestare sa balia pròpia.

Sas tzitades de s'ìsula fiant bènnidos romanizzate in s'impiantu e in s'aparatu edilìtziu, dotende·las de sos printzipales edifìtzios chi in totue in s'imperu contrassegnavano su modellu culturale romanu: teatros e anfiteatros (a Nora, a Carales), termas (a Forum Traiani, de oe Fordongianus), tèmpios (a Antas acanta Frùmini Mayori), acuedutos (a Turris Libisonis, de oe Portu Turre), villas urbanas e rurales, s'ispissu dotadas de bei pamentos a mosàicu.

Su controllu romanu fiat istadu basadu innanzi totu subra de sa rete viària, impostada subra de sos percursos istradales giai tratzados a cales si fiant agiuntos pontes e bias de giuntura intre sas tratas printzipales e sas de penetratzione pro agiuare s'atzessu e tando su controllu de sas zonas internas.
Sa bia prus importante collegaiat Casteddu a Portu Turre e fiat istadu in grandu ala ricalcada in su tratzadu de sa "Carlo Felice" (de oe SS 131).

S'isfrutamentu agrìculu e mineràriu de sa Sardigna si fiat intensificadu in edade romana, gràtzias a s'introduzione de su latifondo. In particulare fiat istadu afortigada sa bogadura de su prumu argentifero in sas minas de su Sulcis-Iglesiente.
Est cun probabilidade inoghe chi gheto su 190 unu grupu de cristianos fiat istadu cundennadu a sos traballos fortzados, gasi contribuende a s'introduzione de su cristianèsimu in s'ìsula.

Aggiornamento

20/9/2023 - 11:02