Seguici su
Cerca Cerca nel sito

Carnevale de Onieri

Carnevale de Onieri

Carnevale de Onieri

Sas tzelebratziones de su Carnevale a Onieri tenent cumintzu su 16 ghennàrgiu, in ocasione de sa festa de Sant'Antonio. In sos riones de su paisu sunt allùidas fogheras in onore de su Santu mentras in pratza s'acumprint sos ballos traditzionales.
Protagonistas de su carrasegare oniferese sunt "sos Maimones" caratzas tìpicas chi giughent sa cara annerito cun sa fuliggine ricavada dae s'ortigu brusiadu. Durante su sèculu XX sa caratza at assùmidu unu caràtere goliardico, duncas s'adobiant fintzas Maimones cun sa cara sola in parte pintadu.
Momentu ammajadore in manera piessigna est sa vestizione de "sos Maimones" chi s'acumprit a s'internu de s'antiga cabanna impreada dae sos pastores (subra de pinnetu), costruida in pedra cun su cobertura de frasche.
A pustis de sa beneditzione de su fogu e s'accensione de sas fogheras, sas caratzas faghent su giru de su paisu giughende in groppa a un'àinu unu fantoccio antropomorfu, a rapresentare s'òmine chi fatitzat in sos campos, su cale cara est costituida dae una fògia de figu morisca fissada subra de una damigiana o in unu cuntenidore metàllicu pro su trasportu de su late (ischit lama'e subra de late), ambos cugugiados dae unu manteddu de orbace (subra de saccu). A s'ispissu fintzas s'àinu benit mascherato cun corna de diversas dimensiones.
Sa caratza de susu Maimone girat de domo in domo atzetende sas ofertas e carrighende bisacce in orbace (sas bertulas) de durches carnascialeschi chi, paris cun su binu versadu in sa damigiana rafigurante su fantoccio Maimone, at a serbire pro sa festa.
Su Carnevale oniferese est caraterizadu dae sa missa in iscena, in sas bias de su paisu, de una sèrie de situatziones de sa vida bera: sas dificultades, sa tribulia e sa morte sunt interpretadas dae sos Maimones ridiculizende·las a su fine de scongiurarle. Intre sas situatziones rapresentadas faghent a tzitare "ischit parthi burra" (partzidura de sa coberta matrimoniale a traessu de sa rapresentatzione de una pesada de separatzione coniugale in cale, inscenando un'iscàndalu pro caminu, si partzit, pro s'apuntu, su mìseru tènnere in orbace); "s'ammuttu" (traditzionale càntigu pro su mortu esecutadu dae sas prefiche e pro s'ocasione resu brullanu de sas caratzas chi pranghent su cumpàngiu mortu a càusa de una forte bufada e posca risòrgidu gràtzias a un'ulteriora tassa de binu) e "ischit ilonzana" (fèmina chi filat sa lana).
Ancora cun sa bogadura de "sos bullettes de ischit fortuna" (billetes cuntènnidos in una giara de ortigu o linna) si dat vida a una loteria chi, cun intentu brullanu, a segunda de sa bena poètica de su momentu, aùgurat cada tipu de futuru.

Sas caratzas
Sos Maimones: sa figura maschile bestit su bestire tìpicu de su pastore sardu in velluto iscuru cun camisa bianca sena colletto, botas in pedde (cambales) e unu capeddu in velluto (subra de bonette), traditzionalmente giutu pendente a chirru de sos cherbeddos. Cumpletant sa bestimenta àteros capos, semper tìpicos de sa cultura agru–pastorale: mantella cun cappuccio in orbace (subra de saccu'e fresi o furesi), grae pastrano in orbace (subra de gabbanu) o in vicànica peddes de mascru o angione traballadas cun o sena pilu (sas peddas). Sa figura feminile, impersonada dae sugetos maschiles, intrega sa bestimenta cun pitica mantella in orbace priva de cappuccio (subra de freseddu), gunneddas e mucadore nieddu (subra de muccadore nigheddu) chi est ligadu subra de sa tìpica berrita.

Istòria
Sa caratza tìpica de Su Maimone, iscumparta a sa fine de sos annos '50 de su Noighentos, est istada recuperada de reghente gràtzias a sa traditzione orale tramandada dae sos sèneghes de su paisu e a s'aportu de unos cantos istùdios.
Su tèrmine Maimone diat derivare de su gregu mainomai (so possedidu) e prus in particulare de s'epìtetu de su deus Diònisu, Mainoles, su macu, su furiosu. Est impreadu, paris a su tèrmine Mamuthone, chi presentat sa matessi raighina, in diversos paisos de sa Barbàgia etotu pro inditare sas caratzas chi, riferende·si a su cultu dionisiaco, impersonant sos sighidores de su deus o su deus matessi, sìmbulu de ebbrezza e estasi.

Aggiornamento

5/2/2024 - 13:38

Commenti

Scrivi un commento

Invia