Seguici su
Cerca Cerca nel sito

Carnevale de Otzana

Carnevale de Otzana

Carnevale de Otzana

Su carrasegare de Otzana afundat sas raighinas suas in su mundu sardu arcàicu e in sos valores agropastorales suos, e perpètua una traditzione mai interrùmpida. Est una de sas ricorrenze prus abetadas dae sa populatzione chi partètzipat in manera ativa cun unu profundu ligàmene a sas raighinas pròpias.
Sas caratzas descrient, cun ispontàneas interpretatziones basadas subra una pesada de canovaccio, pessonàgios, ruolos e situatziones de sa vida massaja e pastorale: s'aratura, la sèmenat, su tòddidu, sa cura, sa domatura, sa maladia, sa morte de sos animales. Lu filo allogaderi est costituidu dae sas caratzas chi rapresentant sos animales: Merdùles, Boes, Porcos, Molentes, Crapolos.
Sos Merdùles sunt sos massajos, bestidos de peddes biancas o nieddas o cun betzos bestires de sa traditzione locale, giughent sa cara coberta dae caratzas de linna, de sos tretos deformati pro rafigurare sa mùngia de su traballu in sos campos. Protzedint ricurvi a bellu, giughende subra de sos coddos unu zàinu in pedde chi cuntenet pane e companatico (ischit taschedda). Tenent cun una manu sas redini (sas soccas) cun cales sunt ligados sos Boes, cun s'àtera manu s'imbarant a unu bàculu, impreadu fintzas pro tènnere a contivizat sos Boes. Faeddant e si lamentant de sa sorte issoro e esortant a s'ispissu sos astanti a si tènnere larganos de su perìgulu: istesiade·bos ca sunt colende sos boes e podet èssere perigulosu (appartadeboche po subra de voe). A bortas su Merdùle est un'òmine travestito de fèmina e rapresentat sa dificultade de una viuda in s'afrontare su traballu de sos campos, àteras voltre faghet a presentare cun sas redini a tracolla (sas soccas armugoddu) prontu a pigare a su latzu (issoccare) sos Boes chi li colant probe. Protzedint cun passu claudicante, istracu e sgraziato.
Sos Boes (sos boes), tentos a sas redini de su Merdùle. Bestint peddes de berbeghe o bestires betzos de sa traditzione locale e giughent in coddu una cintola de còrgiu dae cale pendent sos campanacci (sonazas). Sa cara coberta dae una caratzas de linna intagliato (sas caratzas) cun assimìgios bùulos e corna. A bortas in sas corna benint infilate frittelle de semola (sas gatzas), duas fògias chi decorant sos zigomi e un'isteddu chi decorat sos cherbeddos (s'isteddu rapresentat su semu distintivu de unu betzu artisanu locale oramai iscumpartu). Protzedint brinchende a ritmu cadenzato dae su sonu de sos campanacci, cando non cando si firmant pro inscenare una rebellia, imbolende·si pro terra o agiolotende·si e creende atropello intre sa gente. Sos Porcos e Sos Molentes, caratzas de porcu e de àinu presentet in minore nùmeru. Su porcu, bestidu de peddes o àteru, sa cara coberta dae una caratza de linna, est dotadu de unu petzi campanaccio, comente in sa realidade de sa vida de sos campos; chie lu giughet porrida semper cun sese una stuoia de giuncu (ischit panastra) subra sa cale si corcant sos maialini pro sùere su late de sa sue. Su Cherbu (su cherbu) e Su Crappolu (su capriolo) sunt fintzas issas caratzas presentes in su carrasegare, ma prus raras. Ischit Filonzana est un'òmine travestito de betza aprigada dae s'edade, bestida de nieddu e cun sa cara cuada dae una caratza de linna o coloradu cun sa fuliggine chi controit cun su biancu de una dentiera, ricavada dae una patata. Tenet intre sas manos su fusu, sa conocchia e sa lana, fila e predice unu futuru belle pròspero o infausto, a segunda de sa calidade de su binu chi las est ofertu. Oe tenet fintzas sas forbici, comente a sa Parca romana chi recideva su filu de sa vida. Sas Mascaras Serias sunt impersonadas dae òmines e fèminas, protzedint saltellanti e cun movenze de dantza, bestidas in modu istrambu, cun bestires betzos, lentzolos o tapetes, rapresentant s'ispìritu goliardico chi bortat su sentidu de s'esistèntzia.
Su carrasegare impazza tres dies in sas sas bias de su paisu, de sa domìniga de quinquagesima finas a su martis chi pretzedet su mèrcuris de sas Chisinas. Cumintzat su sero de su 16 ghennàrgiu, festa de Sant'Antonio Abate, cando, a pustis de sa funtzione religiosa chi acabat cun sa beneditzione de sa foghera in pratza (subra de Ogulone), sas caratzas faghent sa prima essida issoro e si radunano a inghìriu a su fogu.
In custa ocasione su satzerdote cunsignat unu pratu de ràmene  traballadu a isbaltzu cun motivos decorativos e un'iscrita in caràteres alemanni (s'Affuente). Su pratu est impreadu fintzas durante sos ritos de sa Chida Santa, pro sa lavanda de sos pees e pro pònnere sos craos chi sunt dogados a su Cristu sa Chenàbura Santo durante sa tzerimònia de sa depositzione de sa Rughe. Su pratu in custa ocasione devenit un'istrumentu musicale chi, surradu in manera verticale cun una grussa crae, scandisce su ritmu de su ballu tìpicu de Otzana, s'antigu Ballu de s'Affuente. Àteros istrumentos musicales sunt unu tzilindru de ortigu (s'òrriu) cun sa parte superiora cugugiada dae una rata de pedde de animale de su cale pendet una correggia chi, intrisa de pece e fata cùrrere a s'internu cun sa manu, produet unu sonu roco e perlongadu chi assuconat sas bèstias e disarciona sos cadderis o subra de pipiolu, unu zufolo realizadu cun canna palustre.

Sas caratzas
Sos Merdùles: sos massajos bestidos cun mastruche (peddes biancas o nieddas) o cun betzos bestires de sa traditzione locale, sa cara coberta dae caratzas de linna de sos tretos deformati. Giughent subra de sos coddos unu zàinu in pedde (ischit taschedda), tenent cun una manu sas redini (sas soccas) cales sunt ligados sos Boes. S'àtera manu s'imbarat subra de unu bàculu impreadu fintzas pro tènnere a contivizat sos Boes.
Sos Boes: bestint peddes de berbeghe o bestires betzos de sa traditzione locale e giughent in coddu una cintola de còrgiu dae cale pendent sos campanacci (sonazas), sa cara coberta dae caratzas de linna cun assimìgios bùulos e corna. Sunt tentos dae sas redini de su Merdùle.
Ischit Filonzana: un'òmine travestito de ispantosa betza bestida de nieddu e cun sa cara cuada dae una caratza de linna, opuru coloradu cun sa fuliggine chi controit cun su biancu de una dentiera ricavada dae una patata. Tenet intre sas manos su fusu, sa conocchia e sa lana, fila e predice unu futuru pròspero o infausto, a segunda de sa calidade de su binu chi las est ofertu. Oe tenet fintzas sas forbici, faeddende in suspu a sa Parca romana chi recideva su filu de sa vida.
Sas Mascaras Serias: òmines e fèminas de totu sas edades e cunditziones protzedint saltellanti bestidos in modu istrambu, cun bestires betzos, lentzolos, copriletto e finas tapetes de mesa, rapresentant s'ispìritu goliardico chi bortat su sentidu de s'esistèntzia.

Istòria
Su carrasegare de Otzana afundat sas raighinas pròpias in sa cultura massaja e pastorale rapresentende·nde sos momentos fundamentales. Sas tzelebratziones ant mantentu sos caràteres originàrios a pustis de s'isulamentu in cale su paisu est bìvidu longu tempus. Sa rapresentatzione de sa vida massaja s'atritzat, segundu sos antropòlogos, cun antigas tzerimònias, in particulare sos ritos in onore de Diònisu chi cada annu torrat a nàschere in beranu risvegliando sa terra e sa vegetatzione, motivu comunu a àteros ritos a isfundu màgicu de sas antigas tziviltades agràrias de su Mediterràneu. Su carrasegare ottanese torrat a cramare in prus su cultu neolìticu mediterràneu (e sardu) "de su boe", in cale su trau fiat sìmbulu a fortza e balia. Fintzas custu ritu diat tènnere funtzione apotropaica, contra sos ispìritos malignos pro propiziare sa fertilidade de sos armenti. S'òmine, soggiogando e adorende su trau, tirat a s'acurtziare a sa cunditzione de s'animale e su carrasegare; inscenando grottescamente l'acontèssida trasformatzione ischingiolat s'arriscu chi custa devèngiat realidade in su cuotidianu.

Aggiornamento

6/2/2024 - 08:35

Commenti

Scrivi un commento

Invia