Pula, Basìlica de Nora

Sa basìlica est assetiada longu sa bia, denumenada G-H, chi de su tzentru de s'antiga tzitade fenìtziu-pùnica de Nora giughet a su portu. De su mare istupat petzi parte de s'àula, mentras s'àbside est afundada.
Pro como de sa missa in lughe, s'edifìtziu fiat istadu erroneamente interpretadu comente a pertinente a sas istruturas portuales. Studios prus aprofundidos ant dimustradu chi, in realidade, si tratat de una grandu basìlica cun funtzione cultuale.
Pro sa missa sua in òpera fiant istados aferritados ambientes preesistentes, ancora in parte individuàbiles suta de sa navada tzentrale e su cale abbandonu diat torrare a artziare a su 250 p.C. belle. Custa data costituit, duncas, su "terminus post quem" pro su fràigu de s'edifìtziu, chi podet èssere collocadu in unu perìodu de fermentu edilìtziu chi aiat interessadu totu sa tzitade de Nora intre su IV e su sèculu V p.C.
Sa basìlica est de su tipu a tres navadas cun ùnica àbside, pretzèdidas dae unu nartece chi s'incrarat subra de sa bia G-H. Sas dimensiones sunt notèvoles: 33 x 22 m. Su pamentu de sas navadas e de su nartece fiat lastricadu cun unu pìgiu sùtile de cocciopesto, de fatura non cuidada, bidu chi imbaraiat deretu subra de un'adobbadu de terra. Intre su nartece e sas navadas bi fiat unu limenàrgiu in andesite. Sos muros esternos teniant una grussesa esiguo, inadatu a sorreggere una bia comente a cobertura, chi imbetzes deviat èssere in capriate cun dòpiu spiovente. Sos muros esternos de sa basìlica e sas fundatziones suas sunt istados realizados cun blocos de torro a impreare bènnidos de àteros edifìtzios. Su caminu s'agatat a unu livellu prus bassu respetu a su de s'edifìtziu. Est lecito pessare, duncas, chi s'atzederet a sa basìlica mediante unas istradeddas, mancari s'istadu de sas istruturas est lacunoso e non cunsentit tzertesas.

Istòria de sos istùdios
In sos annos sessanta de su sèculu passadu fiat istada fossada pro sa prima bia; sas iscumbatas sunt torradas a leare in sos annos 1990-98.

Bibliografia
G. Bejor, "Una basìlica a Nora", in Atos de su de I Cunvegnos de Archeologia Medievale, Florèntzia, 1998, pp. 251-253;
P.G. Spanu, Sa Sardigna bizantina intre VI e sèculu VII, collana "Mediterràneu tardoantico e medievale. Iscavos e chircas" , Aristanis, S'Alvure, 1998, pp. 38-47;
G. Bejor, "Sa basìlica acanta sas Grandi Termas", in Chircas subra de Nora-I (annos 1990-1998), a cura de C. Tronchetti, Casteddu, 2000, pp. 173-176;
C. Tronchetti, Nora. Tàtari, C. Delfino, 2001 (Sardigna archeològica. Ghias e itinerari; 1).

Comente arribbare
Si cursat sa SS 195 dae Casteddu finas a su km 27, finas a svoltare a s. pro Pula. Si rugrat sa tzitadina e s'imbocca sa bia Nora in diretzione mare pro 3 km. Sa basìlica est in s'internu de s'àrea archeològica de Nora.