Làcana, Museu de s'Istatuària Preistòrica in Sardigna

Su Museu est acasagiadu in sos ispàtzios de Palatzu Aymerich, ùrtima residèntzia de sos marchesos de Làcana progetada a metade Otighentos de s'architetu Gaetano Cima e de reghente insertada in su novero de sos 50 abitòrios de prètziu de sa Sardigna.
Su corpus printzipale de s'edifìtziu, oe tzentru polifuntzionale, s'isvilupat subra de 3 pranos, e est contraddistinto de sa fatzada printzipale, in tìpicu istile neoclàssicu, scandita de ventanas e elegantes balconcini. A s'internu, in su "pranu nòbile" destinadu finas dae sas orìgines a ambiente de rapresentàntzia, sunt ancora visìbiles pretziosas cartas de parados e "papiers peints" de època, realizados dae s'importante tipografia frantzesa Dufour.
Su percursu espositivu, a su presente articuladu in 11 salas distribuidas intre su pranu terra e su segundu pranu, delineat s'isvilupu cronològicu e tipològicu de sa manna istatuària antropomorfa preistòrica sarda, avvalendosi prevalentemente de testimonias bènnidas de su territòriu de Làcana.
Deghe salas sunt destinadas a sos menhir agatados in vàrias zonas de sa Sardigna tzentru-meridionale (de s'àera de su Sarcidano, Grighine e Mandrolisai), su de ùndighi, "sa galleria" incrarada subra de sa grandu corte interna, acasàgiat imbetzes repertos de cultura materiale bènnidas de iscavos archeològicos de cuntestos funeràrios megalìticos sarcidanesi (tzeràmicas, elementos metàllicos, trastos in pedra e in terracotta).
Sos menhir presentes so riconducibili in manera sustantziale a 3 tres classes de riferimentu: menhir protoantropomorfi de sagoma ogivale ma privos de rafiguratziones, menhir antropomorfos assessuati, chi ammustrant sos primos tretos somàticos de sa cara (nasu e ogros), e in fines istàtuas-menhir beras e pròpias, crara evolutzione de sos menhir antropomorfos assessuati, prus ricas de minudas e de sìmbulos chi nde cunsentint fintzas sa distintzione intre sos sessos.
Intre sos monolites espostos, sos 36 cantos laconesi, isculpidos in sa trachite locale, (in localidade Mind'e Putzu est istada individuada una bera e pròpia cava preistòrica), si distinghent pro sas singulares volumetrie e pro sas espressiones iconogràficas, cun sas plùrimas castas de "bortados" e sos pugnales chi caraterizant sas istàtuas maschiles.
Sos àteros esemplares in allestimentu, torrados dae sos territòrios de Samugheu, Allai e Villa S. Antonio, (chitzo nd'ant a sighire de Ìsili, Nuradda e Senis ), si signalant pro sa simbologia iconogràfica in manera neta diferente de cudda espressada dae sos menhir de s'àrea sarcidanese.

Ca est importante lu bisitare
Su museu, ùnicu in su gènere suo in Sardigna, coniugat s'interessu sientìficu cun lu faschent de s'espositzione, chi nch'aporrit intre sos sìmbulos e sas esperièntzias figurativas de sa cultura sarda de s'edade de sos primos metallos. S'agiunghet s'ammaju de su Palatzu Aymerich, elegante esèmpiu de architetura neoclàssica.