Tìpica formatzione pedrosa, mutida tacu o tònneri in su dialetu locale, e costituit in Ogiastra su prus importante testimòngiu de erosione de s'antiga cobertura calcàrea de su Giurese e de su suo substrato.
Tenet unu profilu composito: in artu, unu maestosu torrione tzilìndricu calcàreu-dolomìticu, sas cales muros sub-verticales aparint partzidas in regulares blocos prismatici pro su disponimentu ortogonale de sas lìnias de fratura (h 50 m, diàmetru 100 m); a sa base, una formatzione tuva-cònica conglomeratico-arenacea, tèrmine inferiore de sa sèrie mesozòica, si subraponet a su basamentu, costituidu dae su zoccolo cumpato de sos scisti paleozòicos (1100-1190 m slm).
Perdat Liana (o Perdat Iliana) est insertada in unu cuntestu paesistico de sos prus istraordinàrios e agrestes e est unu puntu de riferimentu visìbile a grandu distàntzia.
La Perdat rapresentat sa propaggine prus setentrionale de s'altura de sos Tònneri, de su cale est a largu in pessu chi 2 km e cale si giunghet cun sa sedda de S'Arcu ‘e subra de Pirastu Trottu (a unos 1.000 m slm). 
S'altura in tundu Perdat ‘e Liana torrat in sas terras comunas de impreu tzìvicu de Gàiro. Lu pasco b'est istadu esertzitadu finas a perìodos reghentes  pagu in antis de s'interrutzione de su trincu de linna de ardere, su combustìbile printzipale pro su riscaldamentu domèsticu in sa zona. De cunsighèntzia sa vegetatzione arbòrea, in su cursu de totu sos annos pretzedentes, est istada cumpromìtida meda.
De su nùmene sunt difùndidas fintzas sas variantes Perdat Liana e Perdaliana, s'ùrtima impreada dae Alberto Ferrero de sa Marmora (1789-1863). Su tèrmine perdat inditat un'ispuntone pedrosu isoladu e liana benit dae unos cantos referidu a sos Iliensi, su pìgiu ètnicu prus antigu chi at pobuladu l'interno de s'Ìsula, de àteros benit imbetzes interpretadu comente a s'agetivu ”lisat” o lamada (Mègius, 1987). No est però esclùdidu chi derivet de sa paràula olioni (corbezzolo). Topònimos locales sìmiles sunt Perd’ ’e Lione, in territòriu de Brebì, e Genna Oliana. In sa zona de Seui sa paràula s'oliana signìficat ‘a solatio’. A cunfortu de s'ipòtesi de un'orìgine vegetale de s'etimo, si signalant in sa zona diversos topònimos de tzima chi tenent sìmile specificazione: Pizzu Lioni, Punta Ischit Siligurgia, Pizzu ’e s'Ilixi, Pizzu Linnarbu, etc. Fortzis s'acrarimentu prus simpre est sa chi l'acùrtziat a Oliana, variante aporrida dae Alberto de sa Marmora de su topònimu Ulìana. Pustis totu, pro chi beniat dae S, su torrione signat una diretzione e tando un'itinerario, cara a cudda diretzione. A asciugàriu de sa descritzione Alberto Ferrero de sa Marmora agiunghet unu disinnu de sa setzione geològica de sa Perdat (cfr. Itinerario..., Parte I, p. 190), in cale sa base tuva-cònica aparit prusaprestu ispògia de vegetatzione arbòrea, no in manera diversa de s'aspetu atuale suo. Sa fàuna locale era rica de mugrones, gurturjos de sos angiones, cornacchie de monte.
Bides s'ischeda cumpleta tècnicu sientìfica subra de Sardigna Padentes >
Categoria Struttura: Monumentu naturale
                                Tipologia Contenuti:
                                                                    Giassu ambientale
                                                            
Provincia: Nùgoro
Comune: Gairo
Macro Area Territoriale: Tzentru Sardigna
CAP: 08040
Indirizzo: SS 389 - SS 198 - località Monte Perda Liana
Sito Web: www.sardegnaforeste.it/monumento-naturale/monumento-naturale-di-perda-e-liana-gairo
Informazioni sui biglietti e sull\'accesso: Sos dintorni de su mone sunt chi si podent sighire in manera lìbera cursende sa SS389 in sa diretzione Nùgoro-Lanusè, e svoltando a dereta de custa subra de sa SS198, conca a Gàiru Taquisara.
Modalità di accesso: De badas
Biglietti :
Aggiornamento
Dove si trova
Immagini
 
    Autore : Manunza Bruno
 
    Autore : Manunza Bruno
Risultati 2 di 109105
Visualizza TuttiTesti
Video
Anno : 1990
 
    Autore : Floris Laura
Risultati 2 di 41532
Visualizza Tutti
Commenti