Su cumplessu, a s'internu de sos muros istòricos de sa tzitade, est sede de sa Biblioteca comunale de Sassari.
Su palatzu Manca de Usini rapresentat su primu esèmpiu in Sardigna de architetura tzivile de tipu de su Rinaschimentu. Fraigadu in formas tardogòticas a fùrriu a sos primos deghènnios de su sèculu XVI, fiat bènnidu creschidu pro voluntade de don Jayme Manca, barone de Usini, in su 1577, comente a atestat s'intzisione subra de sa crae de s'archivolto de su portale, a s'in subra de s'epigrafe dedicatoria (ILLVSTRIS DON IACOBVS MANCA DOMINIS OPIDI DE VSINI). S'ampliamentu aiat cumportadu s'annanta de su corpus anteriore e de su prospetu, in manera originària articuladu in duos òrdines. A su presente su palatzu acasàgiat sos locales de sa biblioteca comunale.
S'edifìtziu at subidu in su cursu de sos sèculos numerosos rimanìgiamentos, su prus bistosu de sos cales in su sèculu XVIII cun s'annanta de su de tres pranos; unos àteros interventos ant pertocadu l'internas e s'abertura de duos atzessos a sos chirros de su portale; nointames sa letura de sos caràteres originàrios non resurtat cumpromìtida.
Su primu òrdine presentat unu portale acostagiadu in manera simmètrica de duas aguales insegnas de sa famìlia Manca e de duas ventanas in s'ammezzato. Su segundu òrdine tenet chimbe ventanas uguales. Su de tres òrdines (XVIII sec.) repitet in su disponimentu de sas ventanas su disinnu de su segundu.
Su portale rapresentat s'elementu dominante de s'intreu prospetu. Incuadradu dae duos semicolonne dòricas scanalate subra de piedistallo iscumpassadas dae unu dòpiu architrave intro cale est su fregio cun s'epigrafe dedicatoria, s'articulat in unu telàrgiu retangulare chi riquadra un'arcu a totu de ses. Siat sos elementos verticales siat cuddos oritzontales sunt fascados dae bugne lisce continas a ventaglio; sas alas non bugnate de su telàrgiu sunt ornate de puntas dae diamante, motivu repìtidu fintzas in sos cassetones cuadrados de s'ala interna de sos piedritti e de s'intradosso de s'arcada.
Sas ventanas tenent totus sa matessi cunformatzione, diferentziende·si sas de su mezzanino petzi pro sas minores dimensionas; su davantzale e su tìmpanu retilìneu aggettante sunt ambos modanati; sos stipiti e s'architrave sunt decorados dae bugne lisce e diamantate alternadas, mentras a s'internu torrat su motivu de sas puntas dae diamante pagu pronuntzieis intro cassetones cuadrados.
De su portale s'atzedet a unu mannu atrio a bia truncada, subra de su cale s'aberint sos arcos a totu de ses cun intradosso isculpidu a cassetones retangulares de sos atzessos a sos ambientes laterales e a s'iscalone chi porrida a su segundu pranu. In su muru de fundu de s'atrio est muradu s'istemma de unu pìscamu de sa famìlia Manca.
Unu reghente restàuru, in prus de sos elementos de su Rinaschimentu, at giutu a sa lughe fintzas cuddos tardogòticos, ravvisabili in sos restos de duas ventanas cun architrave traforato subra de su muru de su pranu nòbile chi prospetta subra de sa corte interna, muradas e sostituidas dae prus tardas ventanas retangulares; in s'epigrafe a caràteres gòticos murada in fatzada intre su segundu e su de tres pranos; e in sa nitza in su segundu pranu de s'edifìtziu, in s'aposentu de fatzada superiora a s'atrio, cun pitica bia a crusiera cun gemma e peducci isculpidos e rastros de pintura a racemi asulos subra de fundu ocra in sos ispichet.
Istòria de sos istùdios
Su palatzu est ogetu de sintètica ischeda in su volùmene de Francesca Segni Pulvirenti e Aldo Sari subra de s'architetura tardogòtica e de su Rinaschimentu in Sardigna (1994).
Bibliografia
E. Costa, Sassari, I, Sassari, 1909;
R. Salinas, "S'architetura de su Rinaschimentu in Sardigna. Sos primos esèmpios", in Studios Sardi, XIV-XV, 1955-57), ala II, pp. 333-354;
V. Mòvida, Architeturas tataresas, Sassari, Gallizzi, 1965;
E. Costa, Archìviu pitòricu de sa tzitade de Sassari (Diplomàticu, Aràldicu, Epigrafico, Monumentale, Artìsticu, Istòricu), a cura de E. Espa, Sassari, 1976;
V. Mòvida, Dae su Gòticu a su Barocu in Sardigna, Sassari, Carlo Delfino, 1982;
A. Sari, "S'architetura de su Chimbighentos", in Sa sotziedade sarda in edade ispagnola, a cura de F. Manconi, Quart, 1992, pp. 74-89;
F. Segni Pulvirenti - A. Sari, Architetura tardogòtica e de influssu de su Rinaschimentu. Nùgoro, Ilisso, 1994, ischeda 60;
M. Porcu Gaias, Sassari. Istòria architetònica e urbanìstica de sas orìgines a su '600, Nùgoro, Ilisso, 1996.
Tipologia Contenuti:
Architetura tzivile
Provincia: Tàtari
Comune: Sassari
Macro Area Territoriale: Nord Sardigna
CAP: 07100
Indirizzo: piazza Tola, 1
Aggiornamento
Dove si trova
Immagini
Testi
Autore : Manca, Cesare
Anno : 1900
Autore : Manca, Giustina
Anno : 1975
Risultati 2 di 1545616
Visualizza TuttiVideo
Autore : Manca, Angelo
Autore : Manca, Angelo
Risultati 2 di 51384
Visualizza Tutti
Commenti