Seguici su
Cerca Cerca nel sito

Nughedu, Necròpoli de Sas Arzolas de Goi

Nughedu, Necròpoli de Sas Arzolas de Goi

Nughedu, Necròpoli de Sas Arzolas de Goi

Sa necròpoli est fossada in su declivio de unu montigru trachitica, a sa periferia de Nughedu, in su Barigadu, regione de sa Sardigna tzentrale.
Su cumplessu est oe costituidu dae 5 ipogeos, 4 agrupados subra de su pendio de su montigru, su chimbe situadu a belle m 20 a S/SI, subra de su fronte de unu blocu de roca risparmiadu dae sos traballos de cava. Intre sas tumbas si signalant sa tumba I e sa tumba II.
Sa tumba I mustra isculpidas in su muru de intrada - a s'in subra de su portellu chi ponet in s'ipogeu - e subra de su pilastru tzentrale de sa tzella majore, duas protomi cumpletas de sos atributos issoro: corna (in istile curvilineo), origras, conca; sas protomi sunt rèndidas in su primu casu a rilievu convesso e in su segundu a rilievu ladu. Sas corna sunt espanse, in sa prima rapresentatzione, in larghesa (alt. m 0,26; largh. m 0,54; h/sa 0,4) e, in sa segunda, in artària (alt. m 0,26; largh. m 0,48; h/sa 0,5). Non s'escludet chi custas diferèntzias siant s'espressione de diferentes ratzas animales. Su portale iscumpassadu dae corna tenet una valèntzia màgicu-rituale: deviat signare unu coladòrgiu purificatorio, iniziatico e propitziatòriu.
S'interessu de sa tumba II est costituidu printzipalmente de sas decoraduras suas, esecutadas cun sa traditzionale pintura ruja (fortzis ocra), sìmbulu de su sàmbene e de sa rigeneratzione, e riproducenti in sa roca sas alas istruturales de sa "domo de sos bios".
S'ipogeu, orientadu a S/SI, presentat un'isvilupu longitudinale. Est costituidu dae una tzella printzipale "a" e de una tzella "b", subra de sa cale muru O s'aberit su vanu "c".
Sa tzella "a", subrettangolare (m 1,53 x 1,14, h m 0,98/0,92), fortzis pretzèdida in orìgine de un'anticella, est priva de su muru de intrada. Muros e bòveda sunt lados. Su pamentu presentat a su tzentru unu tuvu tundu (diam. m 0,23, prof. m 0,25), fortzis sa rapresentatzione de unu foghile. Subra de su muru de fundu, de pagu torradu a pesare respetu a su pamentu, s'aberit su portellu de atzessu a sa tzella "b". Su portellu, retangulare (m 0,50 x 0,68, spess. m 0,12), est ornato de unu rincasso a curnisa ribassato respetu a su muru de m 0,08. A fùrriu a issu si cunservant rastros de intonaco pintadu de ruju.
Su vanu "b", cuadrangulare (m 1,09 x 0,89), presentat muros retilìneos. Sa bòveda, spiovente cara a s'esternu, colat dae m 0,74 subra de su fundu a m 0,66 acanta s'intrada. Sos muros sunt ornate cun motivos architetònicos pintados in ruju: in su muru nord sunt rapresentados tres semipilastri (h m 0,32/0,33 , largh. m 0,11; m 0,31, 0,11; m 0,31; 0,03) chi definint ateretantas nitzas privas de colore (largh. mèdia m 0,21, h mèdia m 0,35; m 0,32, 0,34; m 0,29, 0,09). Subra de su muru E sunt rapresentados duos soles semipilastri (m 0,43/0,34 x 0,18; m 0,32/0,25 x 0,12) e duas nitzas (m 0,46 x 0,34; m 0,18 x 0,27). In su muru de intrada est presente unu motivu a "polissoir" influidu in tempos reghentes.
Subra de su muru s., torradu a pesare respetu a su pamentu, s'aberit su portellu de atzessu a su vanu "c"; su portellu est retangulare cun su limenàrgiu influidu dae una scanalatura. Su vanu "c". cuadrangulare (m 1,09 x 0,72; h m 0,52/0,58), presentat spigoli retundados: sa bòveda est a bellu.
Sa necròpoli est datàbile intre su Neolìticu finale (cultura de Otieri, 3200-2800 a.C.) e s'Eneolìticu.

Istòria de sos iscavos
Sa necròpoli est istada istudiada in particulare de Giuseppa Tanda.

Bibliografia
G. Tanda, S'arte de sas domus de janas in sas imàgines de Ingeborg Mangold, Sassari, Chiarella, 1985, p. 26, 37, 114, fig. 4;
G. Tanda, "Sa tumba n. 2 de Sas Arzolas de Goi a Nughedu S. Vitòria (Aristanis)", in Sardinia Antiqua. Studios in onore de Piero Meloni in ocasione de su de setanta cumpleannos suos, Casteddu, Editziones de sa Torre, 1992, pp. 75-82, figg. 1-5;
Giuseppa Tanda, "Caraterìsticas de sas pinturas parietales presentes in sa necròpoli de Sos Furrighesos (Anela-Sassari)", in Studios in Onore de Ercole Contu, Sassari, 2003, p. 61.

Comente arribbare
Lòmpidos a su paisu de Nughedu, si dirìgere cara a sa crèsia parrochiale de San Giacomo e sighire longu sa bia Regina Elena; aia cursadu unos 500 metros, deretu a pustis de àere superadu un'abbadòrgiu, s'ant a notare, in su pendio a dereta de su caminu, sos affioramenti de roca chi acasàgiant sas domus de janas.

Tipologia Contenuti: Cumplessu archeològicu
Archeologia

Fruibilità: sitiadu non gestidu

Provincia: Aristanis

Comune: Nughedu Santa Vittoria

Macro Area Territoriale: Tzentru Sardigna

CAP: 09080

Indirizzo: località (presso) Cava di Trachite

Aggiornamento

26/3/2024 - 12:53

Dove si trova

Commenti

Scrivi un commento

Invia