Seguici su
Cerca Cerca nel sito

Igrèsias, Palatzu obispale

Igrèsias, Palatzu obispale

Igrèsias, Palatzu obispale

S'edifìtziu s'estendet subra de tres caminos de su tzentru istòricu: bia de sa De deghe, vico de sos Càrtzeres e bia Pullo. Sa fatzada est elementu determinante de pratza Munitzìpiu siat in sentidu ispatziale, in cantu la delimitat in manera laterale, siat in sentidu monumentale. Difatis sa pratza rapresentat su baricentro tzitadinu in cale totu est giogadu subra de su significadu simbòlicu de sos edifìtzios: no est unu casu s'episcopio acostàgias su munitzìpiu chi, in unu tìpicu assentu urbanìsticu medievale, ponet fronte sa crèsia majore. Dirimpetto a su piscamadu s'agatant edifìtzios impreados a abitatziones privadas cun sa caraterìstica, costante in su tempus, de tènnere a sa pranuterra fainas cummertziales.
Su pìscamu de Sulci est atestadu a Igrèsias giai de su sèculu XIV, cando sa sede ufitziale de sa diòtzesi fiat ancora Tratalias, ma non s'ischit ue tenneret sa residèntzia sua. Su primu progetu de s'episcopio fiat istadu stilato in su 1763 de s'ingenieri militare piemontesu Saverio Belgrano de Famolasco, intre sos primos e prus àbiles isparghidores in s'ìsula de cuddas novidades architetònicas cun cales sos architetos de sos Savojas aiant resèssidu a volgere, in crae prus sòbria e matemàtica, sos impòsitos de su barocu in abbista contrapositzione a sa Frantza de Luisi XIV.
A su de su Belgrano aiant sighidu tres progetos, semper a òpera de ingenieris militares piemontesos: su de Francesco Daristo in su 1773, su de su Cochis in su 1778, e su de su Marciot in su 1782. A sa fine si fiat realizadu un'edifìtziu, in comintzu fintzas sede de su Seminàriu, in cale sa sobrietà de su Setighentos de sos primos progetos s'armonizat cun sos stilemi storicistici de fine '800.
Sa data aporrida dae s'iscritzione a s. de sa ghenna printzipale, "Munere / Caroli Alberti I Regis / Pia Domus / Indùstria Erecta / AN. 1835" inditat sos acontzos de su prospetu. In su 1890 s'edifìtziu, arruinadu in unas cantas partes, est abbandonadu dae su pìscamu chi si trasferit a su seminàriu obispale (s'ex collègiu gesuita), mentras su Comunu intentat de si l'apoderare pro l'impreare a ufìtzios pùblicos. Si printzìpiat gasi su restàuru finantziadu dae totu sos comunos de sa diòtzesi. A pustis de s'apaltu in su 1902 a s'impresario Felice Nche bufare, sos traballos si protrassero finas a su 1906, cumprendende fintzas sa galleria chi unit s'episcopio a sa catedrale. Una àtera trasformatzione novecentesca, acontèssida pro bisòngios funtzionales, at interessadu s'ala d. subra de bia Pullo, ue s'agataiant sas istallas e s'ispàtziu impreadu a parchègiu de sas carrotzas. Su logu como est sede de fainas culturales e de sa Caritas. Sa corte interna est istada partzida pro bos costruire un'Auditòrium. In su 1957-58 una cobertura lada noa a terratzu at sostituidu s'originale a prus faldas cun tèulas a coppi.
Su monumentu, caraterizadu dae una forte volumetria, s'articulat subra de tres livellos signados dae curnisas marcapiano. A s'intrada printzipale s'atzedet a traessu de tres istradeddas; su frontone giughet in sos stipiti duos bacoli obispales. In currispondèntzia de su portale, a su pranu nòbile, s'agatat su curridore, ùnicu elementu aggettante de sa fatzada. Sorretto de bator mensole, est afortigadu unu parapetu a colonnine.
De su basamentu de su pranu terra, intonacato in finta pedra, movent bator lesene gigantes chi, in antis de s'esaurire in su cornicione, partzint sa fatzada in tres specchiature. Cada zona, in prus, est partzida dae sos tres assos verticales individuados dae sa ventanas: in su pranu terra sunt retangulares, cun pedrissa e tancas de ferros adobbados; giughent decoros in fintos traforos subra subra de s'architrave. In su pranu intermèdiu, imbetzes, sunt iscumpassadas dae oculi a frore. A s'ùrtimu pranu, de istile detzisamente neogòticu, sas cortinas in carcare biancu aplicadas a sas ventanas alleggeriscono l'istruturat. Custa solutzione eclètica, faeddende in suspu a anàlogos modos catalanos presentes in Igrèsias, contribuit a cumpònnere sos diversos impòsitos istilìsticos chi arribbant dae sos edifìtzios de sa pratza: sa catedrale duecentesca, su purismo de su munitzìpiu finas a su revival classitzista de sas fatzadas chi ponent fronte su palatzu obispale.

Istòria de sos istùdios
Su palatzu est ogetu de una sintètica ischeda in su volùmene de Salvatore Naitza subra de s'architetura tardoseicentesca e purista (1992).

Bibliografia
D. Pescamona, "Noos contribuidos a su connoschimentu de sa faina de sos ingenieris militares in Sardigna in su sèculu XVII", in Bulletinu de Arte, 28, santandria-nadale 1984;
A. Ingegnu, Igrèsias. Unu sèculu de amparu de su patrimòniu architetònicu, Aristanis, S'Alvure, 1987;
S. Naitza, Architetura de su tardu '600 a su classitzismu purista. Nùgoro, Ilisso, 1992, ischeda 74;
F. Masala, Architetura de s'Unidade de Itàlia a sa fine de su '900, collana "Istòria de s'arte in Sardigna", Nùgoro, Ilisso, 2001, pp. 22, 45.

Tipologia Contenuti: Architetura religiosa

Provincia: Sud Sardigna

Comune: Iglesias

Macro Area Territoriale: Sud Sardigna

CAP: 09016

Indirizzo: piazza Municipio, s.n.c.

Aggiornamento

21/11/2023 - 08:47

Dove si trova

Commenti

Scrivi un commento

Invia