Bosa, Crèsia de sa Madonna de su Rosàriu

Sa crèsia de sa Vèrgine de su SS. Rosario pesat belle a sa metade de su Cursu Vittorio Emanuele, printzipale artèria de su nùcleu istòricu de sa tzitade de su Otighentos, ma giai sede importante de palatzos de nòbile e de propiedades gesuìticas, cales si diat èssere agiuntu, agiumai bighinu a sa crèsia, s'imponente collègiu de s'Òrdine, trasformadu in Seminàriu suta de su guvernu de su pìscamu Giuanne Antonio Cossu (1785-1796).
Si disconnoschet sa data de sa fundatzione sua, ma cun probabilidade s'edifìtziu oe chi esistit, in manera ampra rimaneggiato in su sèculu XIX, pesat in su giassu de una crèsia prus antiga.
Sa fatzada est spartita in duos òrdines: in su prus bassu, rinserrato de istrintas aiais paradu e innalzato subra de zoccolatura in manera leve aggettante, s'aberit su portale centinato, cun rica mustra in formas manieristiche de ispiratzione culta ma declinadas segundu sa versione de limbas e cromàticu–planare proposta prus furriadas de sas maestranze locales. Est fortzis s'ùnicu relitu de sa fàbrica prus antiga: sas lesene, in pessu chi decoradas dae curnisas a listello e motivos a rosetta, sunt finidas dae capitellos a curnisa e iscumpassadas dae un'architrave mòvidu dae su motivu modulare a puntas dae diamante, cale si sumat unu tìmpanu semitzircolare interrùmpidu a su tzentru de s'imàgine de sa Vèrgine cun su Pipiu a bassu rilievu.
Su segundu òrdine de sa fatzada aparit a forte cunditzionadu dae sas formas barocas de sa crèsia de su Carmine: duos ladas lesene cun capitellos iònicos su spartiscono in tres ispigros; in cuddu mèdiant s'insertat una ventana centinata iscumpassada dae s'ingombrante relògiu pùblicu in cue collocadu in su 1875. Su coronamentu est giogadu, che a su Carmine, subra de sas lìnias còncavas e convesse, acabadas dae chertas a ritzolu e vasos giughet-frama.
L'interno, cun coberturas a crusiera e sottarchi chi scandiscono las campades, no ammustrat nudda de notèvole; sos altares laterales in istucos pintados sunt dedicados a San Domenico, a sa Vèrgine de sa Salude, San Nicola e Sant'Antonio de Pàdua.

Bibliografia
A. Sari, "Cenni subra de s'architetura eclesiàstica in Bosa e in su territòriu suo", in Sas crèsias de Bosa, Cartulàrios de documentatzione de sa Pro Logo de Bosa, Casteddu, Seleni, 1978;
S. Naitza, Architetura de su tardu '600 a su Classitzismu purista, cannaca "Istòria de s'arte in Sardigna", Nùgoro, Ilisso, 1992;
A.F. Ispada, Sas crèsias de Bosa, Sestu, Zonza, 2002.