Bìroro, Nuraghe de Miuddu

Su monumentu est assetiadu subra de s'oru de unu pranu chi dòminat subra de sa pranura de Bìroro, in su Màrghine, regione de sa Sardigna tzentru-setentrionale.
Su Miuddu est unu nuraghe cumplessu, costituidu dae una turre tzentrale racchiusa de unu bastione trilobato (longària m 31; larghesa m 26,50; artària m 5,30). A sa turre tzentrale, a fundu tzirculare (diàmetru m 11,00), s'atzedet oe a traessu de s'abertura de s'iscala subra de su pranu de svettamento, mentras s'intrada originària est aferritadu dae sas derrotas. De s'iscala, elicoidale (longària m 10,00; larghesa m 1,00; artària m 2,10), s'atzedet a su passadissu, dotadu de una nitza, chi ponet in sa càmera tzentrale. Custu ambiente, a "tholos" (diàmetru m 5,00-5,30; artària m 7,20), presentat tres nitzas dispostas a rughe. Sa nitza subra de su chirru mancu est poligonale (profundidade m 2,50; larghesa m 0,60/1,50; artària m 2,75) e a setzione ogivale; cudda subra de su muru frontale (profundidade m 2,48; larghesa m 1,07) presentat un'intrada chi ponet in unu passadissu curvilineo (longària m 9,00); sa de tres nitzas presentat duas vanos contrapostos de difìtzile definitzione ca tapados dae sa derrota.
Acanta sa de tres nitzas, subra de su pranu pone·las su pamentu de sa càmera, s'aberit unu putzu "a ampulla" (diàmetru max. m 1,70; profundidade m 1,76), su cale paramentu muràriu est realizadu cun blocos de piticas dimensiones dispostos a filari.
Sos muros de sa càmera sunt realizadas cun blocos poligonali de vàrias dimensiones, postos in òpera a filari irregulares cun numerosas zeppe de camedda. Su bastione - cun intrada girada a S - inserrat tres turres a pranta tzirculare assetiadas subra de su chirru N (diàmetru m 7,20), ovest (diàmetru m 7,30 x m 6,40), e S (diàmetru m 7,00). Subra de su ladu E in manera fichete non cumparet sa de bator turres, chi sa forma cuadrangulare de su bastione diat giùghere a supònnere. Su monumentu est inghiriadu dae un'ampru antemurale (longària m 70; grussesa m 2,00; artària m 1,50/2,00) chi inserrat, subra de su chirru S, una cabanna a pranta tzirculare cun intrada girada a N (diàmetru m 9,10; grussesa m 1,40/1,60; artària m 1,20). Su cumplessu est datàbile a su 1400-1000 a.C. In sas lestras bighinàntzias est presente una tumba de gigantes.

Istòria de sos iscavos
Est istadu fossadu in su 1995 de Alberto Moravetti e Elisabetta Alba.

Bibliografia
A. De sa Marmora, Voyage en Sardaigne ou description statistique, phisique et politique de cette ile avec des recherches sur ses productions naturelles et ses antiquités, II (antiquités), Paris, A. Bertrand-Torinu, J. Buca, 1840, p. 82;
A. Taramelli, "Fògios 205-206: Capo Mannu-Macumere", in Editzione de sa carta archeològica de Itàlia a su 100.000, 57, Firenze, Istitutu geogràficu militare, 1935, p. 62;
A. Moravetti, Su patrimoniu archeològicu de su Comunu de Bìroro: a bellu particolareggiato de tzensu, valorizatzione e gosamentu, Casteddu, Pisano, 1985, fig. 10;
M. Sequi, Nuraghes: manuale pro connòschere 90 grandu turres megalìticas de sa Sardigna, Robbiate, Multigraf, 1985, p. 50;
E. Arbèschida, "Bìroro (Prov. de Nùgoro): iscobertas e iscavos preistòricos in Sardigna in s'annu 1995", in Rivista de iscièntzias preistòricas, I-II, 1995, XLVII, 1996, Firenze, 1997, pp. 465-467;
A. Moravetti, Chircas archeològicas in su Màrghine-Planargia. Su Màrghine - Monumentos, Ala prima. Sassari, C. Delfino, 1998 (Sardigna archeològica. Studios e monumentos; 5);
A. Moravetti, Chircas archeològicas in su Màrghine-Planargia. Sa Planargia – Anàlisi e monumentos, Ala segunda. Sassari, C. Delfino, 2000 (Sardigna archeològica. Studios e monumentos; 5).

Comente arribbare
Su monumentu s'agatat a dereta de sa SS 129 dae Macumere a Nùgoro, a s'artària de su km 90,6, pagu in prus de s'abitadu de Bìroro.