S'ipogeu, in parte una gruta naturale, in parte fossadu in sa roca, s'agatat suta de sa crèsia de Santa Restituta in su bighinadu istòricu de Stampace.
S'iscumbata archeològica at dimustradu chi in edade tardu-pùnica s'ipogeu fiat istadu una cava de blocos de carcare. Posca, comente a diat resurtare de su rinvenimentu in logo de ogetos votivos, diat èssere devènnidu unu logu de cultu. S'ipogeu fiat istadu posca torradu a impreare comente a depòsitu de ànforas finas a su sèculu I p.C.; duncas fiat istadu abbandonadu bene dòighi sèculos, cando riebbe una funtzione de logu de cultu. In su 1263 bi si fiat giutu s'artzipìscamu de Pisa, Federico Visconti, in bìsita in Casteddu. Aiat sighidu unu àteru momentu de abbandonu, causadu dae sa majore frecuentatzione de sas bighinas noas crèsias de Sant'Anna e San Frantziscu. A sos cumintzos de su Seschentos fiat istadu torradu a iscobèrrere e isboidadu de su materiale chi lu teniat riempito.
S'ipogeu est costituidu dae unu grandu ambiente tzentrale collegadu cun s'esternu de duos scalinate fossadas in sa roca. Sos muros fiant decorados cun pintados, de cales si cunservat petzi sa de San Giovanni Battista, datada a su sèculu XIII. Subra de s'altare majore est collocada s'istàtua marmòrea de Santa Restituta, mentras in cuddu minore istaiant sos bultos de sas Santas Giusta, Giustina e Enedina.
Sas istàtuas aiant ghiadu sa chirca de sos ossos coronadu dae resessida in su 1614, cando si fiat distruidu s'altare minore pro atzapare sos restos sacros. De sighida su tando pìscamu de Casteddu, Francisco Desquivel, aiat ordinadu de sos traballos de abbellimentu cun su rialzamento de s'altare e sa creatzione de tres nitzas: cudda tzentrale acasagiaiat sos ossos de sas bator Sante e s'istàtua de Restituta; cuddas laterales acolliant, cun probabilidade, sos bultos de Eusebio, pìscamu de Vercelli, e de Eusebia abbadessa, retentos, traditzionalmente, fìgios de Santa Restituta. In su 1620, a pustis de s'acatamentu, suta de su pamentu de sa losa, de àteros presumidos corpos santos, si fiat decoradu galu de prus s'ambiente agiunghende su grandu altare de sa capella de fundu, delimitada dae unu mannu arcone ornadu cun fioroni e puntas dae diamante.
In su cursu de sa segunda gherra mundiale s'ipogeu fiat istadu torradu a impreare dae sos Casteddàios comente a amparu pro isfugire a sos bombardamentos. Sos ossos de Santa Restituta fiant istadas cuadas in sa crèsia de Sant'Anna pro las amparare de sos bombardamentos. Si nd'aiat pèrdidu memòria e sunt istadas de reghente agatadas in su 1997 de Mauro Dadea in un'ambiente dimìtidu, a s'internu de un'urna secentesca in linna rivestida de roba e chi giughet unu cartiglio chi las identìficat comente a ossos de Santa Restituta.
Istòria de sos iscavos 
Sas primas iscumbata fiant istadas giutas in su Seschentos a sa chirca de sos ossos. A sa fine de sos annos setanta de su sèculu passadu, sa Soprintendenza a sos Benes Archeològicos pro sas provìntzias de Casteddu e Aristanis aiat promòvidu una campagna de iscavu e restàuru de sa losa.
Bibliografia
G. Spano, Guida della città e dintorni di Cagliari, Cagliari, A. Timon, 1861, pp. 137-139;
A. Saiu Deidda, "Documenti e notizie sulla chiesa sotterranea di Santa Restituta a Cagliari", in Archivio Storico Sardo, XXXIV, 1983, pp. 126-141;
Domus et Carcer Sanctae Restitutae. Storia di un santuario rupestre a Cagliari, Cagliari, 1988;
M. Dadea, "Le iscrizioni della cripta di Santa Restituta a Cagliari (scavi 1607-1614)", in La Sardegna paleocristiana tra Eusebio e Gregorio Magno. Atti del Convegno Nazionale di Studi, Cagliari, pp. 81-136;
M. Dadea, "La cripta di Santa Restituta", in Cagliari: itinerari urbani tra archeologia e arte, Cagliari, 1999, pp. 46-49;
A.M. Colavitti, Cagliari, collana "Città antiche in Italia", Roma, 2003, p. 48.
Categoria Struttura: àrea o parcu archeològicu
                                Tipologia Contenuti:
                                                                    Cumplessu archeològicu
                                                                    Archeologia
                                                            
Fruibilità: Abertu
Provincia: Casteddu
Comune: Cagliari
Macro Area Territoriale: Sud Sardigna
CAP: 09124
Indirizzo: via Sant'Efisio, 14
Telefono: +39 366 2562826
Email: info.beniculturalicagliari@gmail.com orientare@orientare.it
Sito Web: www.beniculturalicagliari.it/it/beni/14/cripta-di-santa-restituta
22 cabudanni - 21 martzu
Martedì - Mercoledì - Giovedì - Venerdì - Sabato - Domenica
09:00 - 16:00
22 martzu - 21 cabudanni
Martedì - Mercoledì - Giovedì - Venerdì - Sabato - Domenica
10:00 - 14:00
Martedì - Mercoledì - Giovedì - Venerdì - Sabato - Domenica
15:00 - 18:00
Modalità di accesso: a pagamentu
Biglietti :
Aggiornamento
Servizi
                        
                        Visite guidate
                    
Dove si trova
Immagini
 
    Autore : ambito tardo antico/ ambito altomedievale
 
    Anno : 1814
Risultati 2 di 120793
Visualizza TuttiTesti
Video
Audio
Commenti