In su campu  de is fenòmenos fonèticos chi pertocant su consonantismu, est nòdidu meda in sardu su tratamentu de is oclusivas velares in dae in antis a vocales palatales.
A primu si podet ammentare unu fenòmenu de cunservatzione chi tenet importu, est a nàrrere su mantenimentu de is cunsonantes velares surdas e sonoras in dae in antis a vocale palatale (e, i,) chi si podet osservare pro su prus in su sardu tzentru setentrionale: dae su lat. CENTU(M), pro esempru, s'otenet in sardu chentu (chi si cumparat cun s'italianu cento, su frantzesu cent, s'ispagnolu ciento, su catalanu cent), o puru dae CINQUE s'otenet chimbe (in italianu cinque, in frantzesu cinq, in ispagnolu cinco, in catalanu cinc); gasi etotu dae su latinu GENERU(M) s'otenet su sardu ghèn(n)eru (italianu genero, frantzesu gendre, ispagnolu yerno, catalanu genere), e dae GELARE s'otenet su sardu ghelare (cfr italianu gelare, frantzesu geler, ispagnolu helar, catalanu gelar). In tames est diferente sa situatzione chi s'osservat  oe in campidanesu, in ue, a parre de filòlogos e glotòlogos de iscola wagneriana (chi galu afiotat sa majoria de is istudiosos) si sunt afirmados a pustis de su Milli, pro imitatzione  de sa pronùntzia toscana, paritzos resurtos  cunsighèntzia de cussu chi, in paràulas tècnicas, est definidu unu protzessu de palatalizatzione (si registrat, in sustàntzia, su passàgiu a un'articulatzione prus avantzada, de tipu palatale): sa forma pro "cento" difatis inoghe est centu, pro "cinque" s'otenet cincu, mentras pro "genero" s'otenet gèn(n)eru e per "gelare" "gelai". Sa paràula "bàtili" diat dèpere èssere sa testimonia de una forma sutastante prus antiga  chi protzedit dae su latinu COACTILEM.
Aggiornamento
Immagini
Video
Audio
Commenti