Sa turre compidaiat su portu de capu Carbonara, giai atestadu dae su 1566 e frecuentadu dae corallari e piscadores, oltreché su foghe de su Rio de Carbonara, possìbile ormeggio pro rifornimentu de abba e linna pro eventuales piratas. Sa fortilesa, in bista subra de su mare, fiat visìbile de sas turres de Capo Boi, Porto Giuncu e Cala Caterina.
Sa penìsula de Capo Carbonara e sos litorales lacanàrgios fiant pattugliati de unu sistema de bardiamentu de su cumintzu de su sèculu XVI a ispesas de sa tzitade de Casteddu. Ma in su 1572 sa zona non disponiat de fortificatziones, cando chi in su portu esisteret un'istrutura, chi currispondet fortzis a su nùcleu tzentrale de su fortilizio atuale, subra de cale s'innestò s'interventu ispagnolu de sos annos 1580-90.
In orìgine sa fortilesa presentaiat fundu triangulare equilatera, cun sos chirros de unos 11 m, grussesa murària de unos 1,20 m e artària de unos 10 m. S'intrada sopraelevato fiat giradu cara a su mare, amparadu a sa base de unu rivellino, est a nàrrere de un'òpera additzionale prus bassa, a forma de V. A s'internu de custa muràllia, giai a sa fine de su Chimbighentos fiant ricoveradas sas barcas de sos corallari, de sos piscadores de tunnu e fiat custoidu lu piscadu.
In su 1590 - 91 in sa "Fortalesa Biesa de Carbonayre" fiat istada aposentada unu distacamentu chi deviat amparare sa tonnara. De unu documentu de su 1599 resurtat chi sa turre fiat insertada in sa de IV partziduras (chi parte de sas pende·nos de Villanova finas a su Sarrabus). Dae tando aiat achiridu unu ruolu semper prus importante, acumprende sas funtziones de guàrdia e defensa.
In època sabàuda, in su 1767, comente a si ricavat de sa relatzione de su Ripol, sa turre acasagiaiat unu capitanu, tres sordados e duos cannones. Pro cantu pertocat su mantenimentu suo, dae su 1720 fiant istadas netzessàrias diversas riparatziones. Restaurada in su 1769-70 subra de progetu de s'ingenieri Belgrano de Famolasco, in su 1790 aiat tentu unu segundu interventu prus radicale. Subra de disinnu de s'ingegner Quaglia, su mastio triangulare fiat istadu trasformadu in unu piticu cumplessu a bator lobos a spigolo biu, innestando de sos minibastioni a sos vertices de su triàngulu. Custu ischema permitiat s'eliminatzione de sos àngulos mortos a su fogu de fucileria in sos iscontros ravvicinati. In su cumplessu s'ischema planimètricu de base non fiat istadu variadu, cunservende·si costante finas a sas dies nostras.
In su 1803 fiant istadas esecutadas àteras òperas de restàuru. In su 1812 resurtat chi sa turre aiat denegadu un'atacu de barbareschi chi aiant conchistadu sas turres de Serpentara e de s'Ìsula de sos Càules. Su fortilizio aiat abarradu duncas in òpera finas a su 1847, cando fiat istadu litzenziadu s'ùrtimu "alcaide" (capitanu de sa turre). Sa turre aiat versadu in istadu de abbandonu finas a su 1968, cando fiat istadu realizadu unu restàuru, a cura de sa Soprintendenza a sos BAAAS de Casteddu, chi aiat duradu finas a su 1973. In su 1987 fiant istadas in prus realizadas àteras òperas de mantenimentu e iscavos in s'àrea de sa chirra.
Istòria de sos istùdios
Sa fortilesa est cumpresa in sas òperas printzipales subra de sas fortificatziones costeras in Sardigna e est ogetu de un'ischeda in su volùmene de Francesca Segni Pulvirenti e Aldo Sari (1994).
Bibliografia
E. Pillosu, Sas turres costerinas in Sardigna, Casteddu, Tipografia Sa Cartotecnica, 1957;
E. Pillosu, "Un'inèditu raportu de su Chimbighentos subra de sa defensa costera de Marco Antonio Camos", in Nou Bullettino Bibliogràficu Sardu e Archìviu de sas traditziones populares, V, 1959;
F. Fois, Torri Ispagnolas e Fortes Piemontesos in Sardigna, Casteddu, Sa Boghe Sarda, 1981;
J. Arce, S'Ispagna in Sardigna: aportos culturales e testimonias de s'influèntzia sua, Casteddu, T.E.A., 1982;
G. Montaldo, Sas turres costeras in Sardigna, Tàtari, Carlo Delfino, Tàtari, 1992;
F. Russo, Sa defensa costera de su Rennu de Sardigna de su XVI a su sèculu XIX, Roma, Istadu majore de s'Esèrtzitu, Ufìtziu istòricu, 1992;
F. Segni Pulvirenti - A. Sari, Architetura tardogòtica e de influssu de su Rinaschimentu. Nùgoro, Ilisso, 1994, ischeda 21;
M. Rassu, Guida a sas turres e fortes costeris, Casteddu, Artigianarte, 2000.
Tipologia Contenuti:
Architetura fortificada
Provincia: Sud Sardigna
Comune: Villasimius
Macro Area Territoriale: Sud Sardigna
CAP: 09049
Indirizzo: via A. Frau, 5
Email: fortezza@villasimiusweb.com
Sito Web: www.villasimiusturismo.it/la-spiaggia-fortezza-vecchia
Informazioni sui biglietti e sull\'accesso: Pro bisitare Fortilesa Betza est netzessàriu a mutire su gestore, andas a su sitiadu web.
Aggiornamento
Dove si trova
Video
Commenti