Santu Antiogu, Catacumbas

Sas catacumbas, fossadas in sa roca, s'agatant suta de su pranu pone·las su pamentu de sa crèsia parrochiale dedicada a Santu Antiogu sulcitano.
S'ipogeu de Santu Antiogu no aiat pesadu ex novo cun sa funtzione de catacumba ma torrat a artziare a s'època pùnica, cando fiant istados fossadas tumbas a càmera. A inghìriu a sos sèculos IV-VII d.C. sas sìngulas tumbas fiant istados unidas aberende de sos coladòrgios in sos muros in comunu e est pro custa resone chi sas catacumbas si presentant bastante irregulares.
Faghent a individuare duos nùcleos printzipales: su de Santu Antiogu e su de sa mama, Santa Rosa, chi, segundu sa traditzione populare, diat èssere istada fintzas issa martirizada in Sardigna.
A sa catacumba detat "de Santu Antiogu", realizada intre s'IV e su sèculu VII d.C., s'atzedet de sa crèsia, a traessu de unas cantas istradeddas in sa navada d. S'ipogeu est costituidu dae un'ambiente absidato (A) sa cale furriada est sorretta de ses colunnas e a su tzentru de su cale est unu sarcòfagu cando chi diant èssere istadas custoidas sas ispògias de su màrtire. Dae segus custu primu ambiente ve nd'est unu segundu (B) cunsideradu sa tzella "retrosanctos", est a nàrrere su vanu cando chi si terraiant sos pessonàgios prus eminentes de sa comunidade cristiana. Sos interros chi si cuntzentrant in custa tzella sunt de edade e tipos diferentes (fossas pone·los su pamentu, arcosoli, loculi fossados in sos muros, interros mùltiplos, cassones a casteddu). Sos muros presentant ancora rastros de pinturas datadas a su sèculu IV d.C. belle. Sa catacumba tenet unos àteros duos ambientes (D e E), oe unidos dae un'abertura ma chi, in manera originària, fiant duas tumbas pùnicas distintas. De su vanu D s'atzedet a un'ambiente allongadu (C) chi presentat rastros de decoradura de su sèculu V d.C. e unas cantas iscritziones de caràtere cristianu. De su vanu C s'atzedet a s'ambiente F e, de sighida, a cuddu G, custu ùrtimu retentu dae sa traditzione su logu ue Antioco si fiat retiradu a pregare e aiat mortu ancora in antis de èssere cròmpidu dae sos sordados romanos. A su suo internu s'agatat una tumba diferente de totus sas àteras: est de su tipu naradu "a baldachinu", cun pilastros chi s'artant finas a cròmpere sa bia, datàbile intre su V e su sèculu VI d.C.
Sa catacumba detat "de Santa Rosa" s'agatat suta de sa basìlica. A s'ipogeu s'atzedet, difatis, de una scaletta subra de su chirru d. de sa crèsia. Sa catacumba est de piticas dimensiones, cun solos duos ipogeos pùnicos aia rèndidu comunicantes. A s'internu sunt acasagiadas numerosos interros, in bona ala de su tipu "a cassone" de tufu.
A s'istadu atuale de sos istùdios, non si connoschet sa bera estensione de sas duas catacumbas: cun probabilidade, in prus de sos duos nùcleos nòdidos, bi sunt unos àteros ambientes chi istant, pian a bellu, istupende gràtzias a sas iscumbatas archeològicas in corsicanu.

Istòria de sos iscavos
Sa prima campagna de iscavu in sas catacumbas si devent a Antonio Taramelli (1921). S'ùrtima est istada giuta a sa fine de sos annos Otanta de sa Pontifìtzia Cummissione de Archeologia Cristiana.

Bibliografia
A. Taramelli, "S. Antioco. Esploratzione de sas catacumbas sulcitane de Santu Antiogu e de unos àteros ipogeos cristianos", in Noas de sos Iscavos, 1921, pp. 142-176;
C. Tronchetti, S. Antioco. Sassari, C. Delfino, 1989 (Sardigna archeològica. Ghias e itinerari; 12);
L. Porru-R. Serra-R. Coroneo, Santu Antiogu. Sas catacumbas, sa crèsia martyrium, sos frammentos iscultòreos, Casteddu, Stef, 1989;
P.G. Spanu, Sa Sardigna bizantina intre VI e sèculu VII, cannaca "Mediterràneu tardoantico e medievale. Iscavos e chircas", Aristanis, S'Alvure, 1998, pp. 47-55;
P.G. Spanu, Martyria Sardiniae. Sos santuàrios de sos màrtires sardos, cannaca "Mediterràneu tardoantico e medievale. Iscavos e chircas", Aristanis, S'Alvure, 2000, pp. 83-95.

Tag

Categoria Struttura: àrea o parcu archeològicu

Tipologia Contenuti: Cumplessu archeològicu
Archeologia

Fruibilità: Abertu

Provincia: Sud Sardegna

Comune: Sant'Antioco

Macro Area Territoriale: Sud Sardigna

CAP: 09017

Indirizzo: piazza Parrocchia, s.n.c.

Telefono: +39 0781 921887 +39 348 9595542

Email: basilicasantantioco@tiscali.it

Sito Web: visitsantantioco.info/la_scoperta/basilica-catacombe-santantioco

Facebook: www.facebook.com/catacombesantioco

ghennàrgiu - nadale

Mercoledì - Giovedì - Venerdì - Sabato

09:00 - 12:00

Mercoledì - Giovedì - Venerdì - Sabato

15:30 - 17:00

Domenica

11:00 - 12:00

Domenica

15:30 - 18:30

Informazioni sui biglietti e sull\'accesso: Non sunt in manera temporale disponìbiles informatziones subra de sos billetes, si cussìgiat de mutire in manera antitzipada s'istrutura pro tènnere informatziones a su riguardu. Sos oràrios de abertura domenicali istiales e ierriles, sunt estèndidos fintzas a sos unas àteras dies festivas.

Modalità di accesso: a pagamentu

Aggiornamento

29/5/2024 - 20:55

Servizi

Visite guidate