Su tzentru istòricu de sa tzitadina s'isvilupat subra de su ciglione de preda niedda de unu piticu altipiano, a precipizio subra de sa badde de S'Adde, in sa regione de su Màrghine.
A s'istadu atuale de sos istùdios non si tenent noas belle sas formas e su perìodu de fàbricu de su primu impiantu de sa parrochiale de San Pantaleo. S'aspetu atuale est frutu de una sèrie de rimanìgiamentos e ampliamentos chi sa crèsia aiat subidu partinde dae s'ùrtimu tres unu de su Chimbighentos.
Su primu documentu torrat a artziare a su mese de martzu de su 1573, cando su ''picapedrer'' Migueli Puig (originàriu de Casteddu, residente in Bolòtana e ativu in unos cantos tzentros de su Màrghine) fiat istadu incarrigadu de sopraelevare su campanile cun s'annanta de un'òrdine e de sa punta. Una sutzessiva noa, chi torrat a artziare a su 1607, informat de sa riedificazione - a òpera de sos ''picapedrers'' tataresos Miali Fosedda, Nicola Dectori e Elias Vinci - de sa fatzada, modificada galu de prus in su 1714; mentras a genèricos traballos de cumpretamentu de sas istruturas architetònicas, afidados a sos ''albañiles'' tataresos Quirico de Solis e Iayme Sua, si referit unu àteru documentu de su matessi annu 1714. Àteros indicos cronològicos si desumono de sas iscritziones influidas o isculpidas in sos elementos architetònicos de s'edifìtziu, cales a esèmpiu la datat de su 1584, in su capitellu deretu de s'arcu de intrada de sa capella de San Giovanni Battista, e la datat de su 1635, in sa bia a carrada de sa navada tzentrale.
S'edifìtziu presentat in sos elementos istruturales e decorativos una commistione de stilemi tardogòticos e de su Rinaschimentu, caraterìstica difùndida meda in Sardigna de sa segunda metade de su Chimbighentos finas a su sèculu sutzessivu. S'impiantu a tres navadas, partzidas dae arcos impostados subra de pilastros cruciformi e articuladas in bator campadas, est desunto de sa crèsia de San Frantziscu e de sa crèsia majore de S'Alighera; su sistema de sas coberturas, fintzas issu riconducibile a sa catedrale aligheresa, cunsistet in una bia a carrada lunettata e scandita de sottarchi in sa navada tzentrale, e in bias a crusiera in sas navadas laterales. Fintzas su presbitèriu a fundu retangulare, comunicante cun tres ambientes impreados a sacrestia e cun su vanu de atzessu a su campanile, est bortadu a carrada; sas capellas, bator pro parte, sunt istadas fraigadas in diversas èpocas, intre sa fine de su XVI e su sèculu XVIII.
Sa turre campanaria, a canna cuadrada, s'isvilupat in bator òrdines distintos dae curnisa marcapiano, cun monofore archiacute in s'ùrtimu, e est concruida dae unu parapetu merlato cun bator pinnacoli de àngulu, ornados dae mascherones e protomi taurinas a sa base e de isferas in cùcuru, e de una punta piramidale ornada dae gattoni. Sa fatzada, torrada a mòvere in tres ispigros de bator lesene (in bei contzas de vulcanite ruja) subra de basamentu modanato, est partzida in duos òrdines de una curnisa modanata contina. A su tzentru de s'òrdine inferiore est s'ampru portale, incuadradu dae lesene scanalate e rudentate e de una trabeazione arrichida dae intagli; sas lesene sunt acostagiadas dae colunnas rudentate cun capitellu composito e collarino a cordoncino, subra de artu plinto ornadu dae unu fiorone, subra de sas cales s'impostat su tìmpanu triangulare cun targa oe illeggibile; in sos ispigros laterales sunt duos simples ventanas retangulares. S'òrdine superiore, cun a ventana centinata in asse cun su portale, est concruidu dae unu fastigio curvilineo. A s'in subra de sas aiais paradu s'àrtziant bator acroteri a candelabro, iscumpassados dae una torretta sos tzentrales, de un'isfera sos laterales.
Istòria de sos istùdios
Sa crèsia est ogetu de una sintètica ischeda in su volùmene de Francesca Segni Pulvirenti e Aldo Sari subra de s'architetura tardogòtica e de influssu de su Rinaschimentu (1994).
Bibliografia
R. Salinas, ''S'evolutzione de s'architetura in Sardigna in su Seschentos'', in Studios Sardi, XVI, 1958-1959, pp. 400-428;
C. Maltesu, ''S'architetura de su Chimbighentos in Sardigna e sa polìtica artìstica de Tilipu II'', in Atos de su de XIII cungressos de istòria de s'architetura. Sardigna, I, Roma, Tzentru de istùdios pro s'istòria de s'architetura, 1966, pp. 271-277;
V. Mossa, Natura e tziviltade in Sardigna. Guida in 100 ischedas a sos benes ambientales e culturales, Tàtari, Chiarella, 1979;
V. Mòvida, Dae su Gòticu a su Barocu in Sardigna, Tàtari, Carlo Delfino, 1982;
G. Kalby Pitzolu, Macopsisa/Macumere: Chimbe mìgia annos de istòria, Salerno-Roma, Ripostes, 1990;
F. Segni Pulvirenti - A. Sari, Architetura tardogòtica e de influssu de su Rinaschimentu. Nùgoro, Ilisso, 1994, ischeda 45.
Tipologia Contenuti:
Architetura religiosa
Provincia: Nuoro
Comune: Macomer
Macro Area Territoriale: Tzentru Sardigna
CAP: 08015
Indirizzo: corso Umberto I, s.n.c.
Aggiornamento
Dove si trova
Immagini
Testi
Autore : Murtas, Gianfranco
Autore : Murtas, Gianfranco
Risultati 2 di 1646727
Visualizza TuttiVideo
Commenti