Casteddu, Palatzu de Giustìtzia

S'edifìtziu òcupat totu su longu fronte de un'ispàtziu mannu a beru in pendio chi format sa pratza Repùblica, unu tempus a sas làcanas de s'abitadu cara a su Monte Urpinu.
Sa mola de s'edifìtziu torrat a leare cun evidèntzia sos modellos de òperas de Marcello Piacentini comente a su Retoradu de s'Universidade de Roma (1932) o su palatzu de giustìtzia de Milanu (1932-40), segundu solutziones monumentales tìpicas de su Ventennio fascista. Su resurtadu est dèvidu a diversos progetistas e esecutores intre sos cales s'ingenieri Domenico Dettori, sos architetos Gino Benignos e Augusto Valente e sos tècnicos de su Gèniu Tzivile, belle interessados in su cuncursu de su 1929 pro s'edifìtziu prevìdidu in su viale Trieste e posca realizadu in un'àrea tando perifèrica de sa tzitade.
Su fràigu presentat una fatzada sòbria e priva de decoradura cun un'etzetzionale amprura chi dòminat s'ispàtziu antale sistemadu a pustis de dècadas de s'inauguratzione de s'edifìtziu in parte acumpridu chi torrat a artziare a su 1938. S'aspetu imponente est sutaliniadu dae s'impreu de materiales comente a pedra de Serrenti, vulcanite e travertino impreados in su fràigu, signada in manera verticale de colunnas de òrdine gigante chi abbratzant sos tres livellos de aberturas. In tzentru un'artu meda pronao retu de pilastros e colunnas, privos de base e de capitellu, est cumpletadu dae una grandu iscrita chi giughet sa paràula latina IVSTITIA. Respetu a su disinnu originàriu non fiant istados realizados sos tìmpanos in sos duos avancorpi laterales, ne su de su fastigio in sa parte tzentrale.
Sos fatos de sa segunda gherra mundiale aiant causadu rallentamenti in sos traballos, concruidos petzi in sa penùrtima dècada de su Noighentos cun su fràigu de sa parte retrostante subra de sa bia Amat, chi at datu majore ispàtziu a sos bisòngios de su tribunale, ma cun unu corpus de tipu modernu in manera essentziale vetrato.

Bibliografia
M. Pintus, "Architeturas", in Casteddu Bighinados istòricos. Villanova, Cinisello Balsamo, A. Pitzos, 1991, p. 144;
G. Loddo, Casteddu. Architeturas dae su 1900 a su 1945, Casteddu, Coedisar, 1999, p. 100;
F. Masala, Architetura de s'Unidade de Itàlia a sa fine de su '900. Nùgoro, Ilisso, 2001, ischeda 64;
F. Masala, Architeturas de carta. Progetos pro Casteddu 1801-1945, Casteddu, AM&D, 2002, pp. 194-196.