S'edifìtziu pesat in su bighinadu de Villanova e incrarat subra de sa bia San Giuanne, mentras unu chirru costeggia su vico IV San Giuanne e su retro si sìtuat in sa bia Piccioni.
Segundu su Scano sa crèsia fiat istada pesada in època imprecisata in antis de sa metade de su sèc. XIII, mentras sa prima atestatzione de sa bia S. Giovanni, chi verosimilmente de custa presas su nùmene, data a su 1415. In antis de su 1415 sa crèsia duncas fiat giai chi esistit, sende chi in manera crara mentovada petzi in su 1550; fiat istadu cun probabilidade riedificata o, a su mancu, torrada a acontzare in sa segunda metade de su sèc. XVII, opuru intre sa fine de su Seschentos e su primu Setighentos, ca in su 1697 bi si fiat aposentadu s'Arciconfraternita de sa Vèrgine Santìssima de sa Soledade, chi totora bi tenet sede. In sa segunda dècada de s'Otighentos sas finàntzias de s'edifìtziu versaiant in istadu disastrosu e sa crèsia fiat imbeniente a sa serrada, comente a atestant unas cantas cartas de archìviu relativas a sa faina de sa Confraternita. In su 1944 su fràigu est istada ogetu de restàuros, a càusa de sos disacatos arrecati de sos bombardamentos de su '43.
S'edifìtziu, a fundu retangulare, est mononavato cun profundas capellas laterales e presbitèriu sopraelevato reduidu in larghesa respetu a s'àula e de su retro de su cale s'atzedet a sa pitica sacrestia. S'àula e su presbitèriu sunt bortados a carrada impostada subra de curnisa aggettante e sas capellas, in nùmeru de tres pro ladu, presentant aguale cobertura. Sa cantoria est adossada a sa controfacciata e sovrasta sa bùssola de su portale de intrada. Sa fatzada fiat istada costruida in su Noighentos, difatis su Spano nd'atestat s'ausèntzia in sa descritzione pròpia de s'edifìtziu in su 1861. Issa presentat lesene angulares chi orìginant una teoria de archetos ascendentes parallelos a sos spioventi de su terminale a cabanna; est in prus bipartita de una curnisa marcapiano in leve aggetto, chi delimitat un'ispigru superiore cun duos monofore e unu rosone, un'inferiore cun portale architravato incuadradu dae un'arcu a prenu tzentru subra de piedritti aia concruidu de capitellos decorados cun motivos fitomorfi istilizados; a sos piedritti sunt adossadas duos esìlios semicolonne chi, a pustis de piticos capitellos anàlogos a sos pretzedentes, sighint cara a s'artu acumpangende s'intreu percursu de s'arcu; sa lunetta chi sovrasta s'architrave, a su cale est apicadu s'istemma de sa Confraternita, est pintada cun s'imàgine de su Battista. Cuadu dae su prospetu novecentesco e dispostu perpendicolarmente a issu est unu campanile a vela, relativu a su fràigu originàriu.
S'Arciconfraternita de sa Vèrgine SS. de sa Soledade fiat istada istituida in su 1608 de Pàule V acanta sa distruta crèsia de San Bardilio chi apartenet a sos Babbos Trinitari e in su 1639 fiat istada agregada a s'Arciconfraternita romana de sa SS. Trinidade. Sa missione sua cunsistiat in sa redentzione de sos iscraos cristianos, cales de sighida si fiat agiuntu s'officio de interru de sos mortos de sos cundennados a s'impicu. De su guvernu ispagnolu las fiat istadu s'incàrrigu de giùghere in professone su Giòvia Santo una Rughe, de dimensiones naturales, de sa crèsia de San Bardilio finas a sa largana Catedrale, cando chi fiat postu finas a su sero de sa Chenàbura Santo, cando su Cristu fiat torra giutu in San Bardilio; s'istracadore tragitto aiat abarradu invariadu finas a su 1697, annu in cale a s'Arciconfraternita fiat istadu cuntzèdidu su trasferimentu acanta sa crèsia de S. Giovanni. In su 1878 fiant istadas ammìtidas a s'assòtziu religiosu fintzas sas fèminas, sas cales, paris cun sos confratelli, giughent tùnica bianca providida de cappuccio e placa de tela cun s'insegna de sos Trinitari, costituida dae una rughe ruja e asula. Su Spano informat chi in su Giòvia e in sa Chenàbura de sa Chida Santa sos confratelli carraiant in professone fintzas su bultu de sa Vèrgine de sa Soledade. Totora de su totu ativa, sa Confraternita contina a giùghere in professone finas a sa Crèsia majore su grandu Crutzifissu, custoidu in sa de tres capellas a manca respetu a s'intrada; su ritu acontesset como sa Chenàbura, imbetzes de su Giòvia Santo e su Cristu est aporridu in S. Giovanni su Sabato Santo.

Bibliografia
G. Spano, Guida de sa tzitade e dintorni de Casteddu, Casteddu, Timon, 1861;
F. Corona, Guida de Casteddu e suos dintorni, Bèrgamu, Istitutu Italianu de Artes Gràficas, 1894;
D. Scano, Forma Kalaris. Stradario istòricu de sa tzitade e de sos sobborghi de Casteddu de su XIII a su sèculu XIX, Casteddu, G. Ledda, 1923;
J. Arce, S'Ispagna in Sardigna. Aportos culturales e testimonias de s'influèntzia sua, Casteddu, T.E.A., 1982;
F. Masala - M. Pintus, "S'Arciconfraternita de sa Soledade. Su rilievu de sa crèsia de S. Giovanni a Casteddu", in Arte e Cultura de su '600 e de su '700 in Sardigna. Àutos de su cungressu natzionale, Nàpule, Editziones Sientìficas Italianas, 1984;
M. Pintus, "Architeturas" in F. Masala - D. Mureddu - M. Pintus, Casteddu Bighinados istòricos. Villanova, Cinisello Balsamo, Silvana, 1991.