Igrèsias, Catedrale de Santa Chiara

Sa crèsia pesat in una pratza cuadrangulare a s'internu de su tzentru istòricu, chi acasàgiat fintzas su Munitzìpiu e su Palatzu Obispale, cuntzepida in orìgine pro èssere su fulcro printzipale de sa vida amministrativa e religiosa de sa tzitade.
Sa fatzada de sa catedrale de Igrèsias, de rafinadu disinnu, e s'imponente campanile suo cualìficant scenograficamente s'ispàtziu de sa pratza subra de cale prospetta.
S'impiantu de sa crèsia faghet a datare subra de sa base de sas testimonias epigràficas, chi nde còllocant su cumintzu in antis de su 1284 e s'acabu in antis de su 1288.
De s'edifìtziu duecentesco a àula mononavata, in pedra sedimentària, subravivent petzi de sos restos muràrios in fatzada e in sos prospetos laterales.
Sa crèsia aiat subidu vàrias trasformatziones, intre sas cales s'ampliamentu de s'àula, sa sopraelevazione de su presbitèriu, sa cobertura a bias istellares e s'abertura de duas piticas capellas pro chirru bortadas a crusiera. Fiant istadas agiuntas fintzas duas ampras capellas cuadradas chi faghent de navada a sa crèsia, cunferende a s'atuale fundu sa forma a rughe latina.
Sa navada tzentrale, presbitèriu cumprèndidu, est partzida in bator campadas cobertas de bias istellares costolonate. S'ampru presbitèriu est in fundu cuadradu e est naradu "capella majore", comente a costùmene in sas crèsias de tipu gòticu-catalanu.
Sa fatzada a spioventi est partzida in tres òrdines. In su primu s'aberit su portale. A manca un'epigrafe (una còpia aposta pro amparare s'originale) aporrit sas datas de s'impiantu e un'iscudu aràldicu cun s'àbbila, sìmbulu de sa famìlia de sos Donoratico.
Sas murature de sa navada e de su presbitèriu sunt in grandu parte cuadas dae àteros corpos de fàbrica, mentras in su costàgiu mancu duas capellas pènsiles a fundu semitzircolare sporgono de sa muratura.
Sa turre campanaria a canna cuadrada acostàgiat sa fatzada e acasàgiat bator campanas, sa prus antiga de sas cales torrat a artziare a su 1338.

Istòria de sos istùdios
Sa crèsia est istada istudiada mescamente in su sèculu XX. Si signalant subra de totu sos contributos de Dionigi Scano, Raffaello Delogu, Maria Fritos, Roberto Coroneo, Francesca Segni Pulvirenti e Aldo Sari, furriados a incuadrare sos fatos costrutivos in su cuntestu istòricu, artìsticu e culturale de sa tzitade e de su territòriu de Igrèsias.

Bibliografia
V. Angius, boghe "Igrèsias", in G. Casalis, Ditzionàriu geogràficu istòricu-istatìsticu-cummertziale de sos Istados de S. M. su Re de Sardigna, VIII, Torinu, G. Maspero, 1841, p. 446;
D. Scano, Istòria de s'arte in Sardigna de su XI a su sèculu XIV, Casteddu-Tàtari, Montorsi, 1907, pp. 241-243;
R. Delogu, S'architetura de su Medioevu in Sardigna, Roma, Sa Libreria de s'Istadu, 1953, pp. 215-218;
M. Fritos, "Unu rilievu de sa catedrale de Igrèsias", in Bulletinu de su Tzentru de Studios pro s'Istòria de s'Architetura, XVII, 1961, pp. 129-136;
R. Serra, "S'architetura sardu-catalana", in sos de I Catalanos in Sardigna, a cura de J. Carbonell-F. Manconi, Cinisello Balsamo, Amilcare Pitzos, 1984, p. 141;
M. Tangheroni, Sa tzitade de sa prata, Nàpule, Liguori, 1985, passim;
R. Coroneo, Architetura romànica de sa metade de su Milli a su primu '300, Nùgoro, Ilisso, 1993, ischeda 156;
F. Segni Pulvirenti - A. Sari, Architetura tardogòtica e de influssu de su Rinaschimentu. Nùgoro, Ilisso, 1994, ischeda 49;
R. Coroneo, Aiat pedidu romànicas de sa Sardigna. Itinerari turìsticu culturales, Casteddu, AV, 2005, p. 105.