Seguici su
Cerca Cerca nel sito

Àrbus, Mina de Ingurtosu

Àrbus, Mina de Ingurtosu

Àrbus, Mina de Ingurtosu

Sa mina s'insertat in un'àrea de grandu interessu ambientale. Sos filones de sa mina prumu-zincifera fiant istados cuntzèdidos a sa Sociétè Anònimas des Mines de Plomb Argentifère de Gennamari et Ingurtosu finas a vàrios coladòrgios de propiedade. B'est àpidu prus furriadas momentos de crisi, ligados fintzas a sas periòdicas crisis econòmicas internatzionales e culminati in sa segunda gherra mundiale, pro lòmpere in fines a su trasferimentu in su 1964 a sa Sotziedade Monteponi-Montevecchio, chi aiat serradu sos impiantos bator annos a pustis.
Su bidditzolu s'insertat in unu paesàgiu chi sos acùmulos de sos materiales in sos muntonàrgios contribuint a rèndere detzisamente interessante e, s'ispissu, ammajadore fintzas pro sa morfologia mutevole de su territòriu. In s'insediamentu printzipale istupat su palatzu de sa diretzione, su gai naradu "Castello", realizadu a inghìriu a su 1870 de s'ingenieri tedescu Georg Bornemann. Sa fatzada prus importante, rivestida in pedra e concruida dae una secuèntzia de arcos pènsiles suta de sa cobertura, s'incrarat subra de sa badde e mustra una forma cumpata sutaliniada dae ventanas a arcu fintzas bifore, dispostas in manera simmètrica subra de diversos pranos. A traessu de una cùrtzia galleria a arcu s'intrat a sa corte retrostante ue ispicant una balconata in linna in formas neogòticas, aggettante, e sos paramentos esternos de matones cun una controventatura de linna, caraterìsticas ambas chi torrant a cramare cun evidèntzia sas orìgines nòrdicas de su progetista.
Sa crèsia de Santa Barbara est unu simpre fàbricu a cabanna cun un'arcu trilobato tzurpu e un'intrada iscumpassada dae una lunetta chi giughet rastros de unu pintadu guastadu. L'interno est detzisamente prus interessante e tenet tres artas navadas cun pilastros de òrdine dòricu e cugugiadas dae bòveda lada cun afriscos e màrmaros decorativos. Pagu a largu, a sos pees de sa scalinata esterna est su monumentu in forma de punta neogòtica, chi ammentat unu de sos propietàrios, Lord Brassey, mortu in su 1919.
Etotu a su gentiluomo inglesu est intitulada sa laveria Brassey, chi si podet sighire de su bidditzolu cara a Naracauli: su grandiosu edifìtziu riuniat vàrios fràigos, ordinados segundu sa sutzessione de sa traballadura de sos minerales. Oe abarrant poderosos e ammajadores restos subra de chimbe livellos, chi unende pedra, calcestruzzo e matones testimòniant sos vàrios momentos de realizatzione. S'ala prus significativa est sa manna bifora cun un'oculo chi sa sovrasta.
Crompende su mare longu sas dunas de Piscinas, si scorgono sos simples fraigados de sa colònia pro sos dipendentes, torrados a acontzare partinde dae su 1985 pro impreu alberghieru.
Sa mina faghet parte de su Parcu Geominerario, Istòricu e Ambientale de sa Sardigna, reconnotu dae s'UNESCO.

Istòria de sos istùdios
Sos impiantos mineràrios de Ingurtosu sunt mentovados in diversas òperas subra de s'archeologia industriale in Sardigna.

Bibliografia
F. Masala, "Architeturas mineràrias in Sardigna intre revivals e ecletismu", in S'òmine e sas minas in Sardigna, a cura de T.K. Kirova, Casteddu, Editziones de sa Torre, 1993, pp. 120-123;
S. Mezzolani-A. Simoncini, Sardigna de sarvare. Paesàgios e architetura de sas minas, Nùgoro, Archìviu Fotogràficu Sardu, 1993, pp. 117-129;
F. Masala, "Sos insediamentos mineràrios. Formas, architeturas, problemas", in Sas tzitades de fundatzione in Sardigna, a cura de A. Lino, Casteddu, Cuec, 1998, pp. 46-48;
F. Masala, Architetura de s'Unidade de Itàlia a sa fine de su '900. Nùgoro, Ilisso, 2001, ischeda 49;
Ecletismu e minas. Riflessos europeos in s'architetura e in sa sotziedade sarda intre '800 e '900, catàlogu de sa mustra, a cura de M.B. Lai-P. Olivo-G. Aia impreadu, MiBAC [2004], pp. 65-70.

Comente arribbare
Sa mina de Ingurtosu est chi si podet sighire de Àrbus tràmite sa SS 126 cara a S pro belle 7 km finas a su bìviu pro su bidditzolu mineràriu.

Tipologia Contenuti: Mina

Provincia: Sud Sardegna

Comune: Arbus

Macro Area Territoriale: Sud Sardigna

CAP: 09031

Indirizzo: SP 66 - località Ingurtosu

Aggiornamento

13/11/2023 - 12:47

Dove si trova

Commenti

Scrivi un commento

Invia